Kuru soğan fiyatları 2009’da yüzde 107,4 oranında arttı. Soğanın ardından kuzu eti fiyatı yüzde 45,9, piliç eti fiyatı yüzde 33,9 ve dana eti fiyatı yüzde 26,4 oranında yükseldi.

Et fiyatlarındaki yükselme hakkında muhtelif söylentiler var. Bazı et tacirleri, hayvan sayısındaki azalmanın kırmızı et fiyatlarını yükselttiğini ileri sürüyorlar. TÜİK’in verilerinin yanlış olduğunu, Türkiye’de 24 milyon değil sadece 10 milyon koyun bulunduğunu iddia edenler var. Başka bir kaynak, bu görüşün doğru olmadığını belirtiyor. Kırmızı et piyasasını ele geçirmeye çalışan, bazı büyük firmaların, fiyatları yapay olarak yükselterek “canlı hayvan ve et ithalatı yasağını” kaldırmak amacıyla gerçekdışı açıklamalar yaptığını ileri sürüyorlar. Eğer, canlı hayvan ve et ithaline izin verilirse, besicilerin zor durumda kalacağı ve hayvan yetiştirmenin kârlı olmaktan çıkacağını belirtiyorlar.

Peki, et fiyatları niye yükseliyor? Devlet şirketi olan Et ve Balık Kurumu’nun et fiyatlarını, dört ay öncesiyle karşılaştırdığımızda, dana eti fiyatlarında yüzde 15 oranında artış var. Ama kuzu eti ve tavuk eti fiyatları aynı seviyede devam ediyor. Bu nedenle kırmızı ve beyaz et piyasasında yapay fiyat oluşturma iddiaları doğrulanıyor.

Et fiyatlarındaki bu yapay fiyat oluşturma çabası, enflasyon rakamlarını da etkiliyor. Dün TÜİK tarafından açıklanan, 2010 yılı ocak ayı tüketici fiyatları, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8,19 oranında yükseldi. Aynı dönemde, gıda ve alkolsüz içecek fiyatları, ortalamanın üzerinde yükselerek, yüzde 9,38 oranında arttı. Gıda ürünlerindeki fiyat artışları ortalama enflasyonu yaklaşık iki puan yükseltiyor.

Kırmızı et fiyatlarını hızla yükseltenler, iddia edildiği gibi büyük firma sahipleriyse, bu firmalara karşı rekabet kurallarının işletilmesi gerekiyor. Aksi takdirde, Türkiye’yi et ithalatına zorlayarak, köylüyü, zor duruma düşürebilirler. Diğer ülkelerde et ucuz. Bunun nedeni, diğer ülkelerin, hayvancılığa aşırı devlet yardımı yapmalarından kaynaklanıyor. Dolayısıyla, büyük firmalara karşı “küçük üreticiyi” korumak gerekiyor. Aksi takdirde diğer ülkeler tarım ve hayvancılıktan para kazanırken Türkiye kaybetmeye devam edecek.


Kırmızı ve beyaz et fiyatları (Kg / TL)

Ürün Devlet Piyasa
Dana bonfile 33,90 48,00
Dana biftek 25,95 31,49
Dana kuşbaşı 21,60 29,00
Kuzu pirzola 25,00 37,90
Kuzu eti 20,00 30,00
Tavuk but 6,10 11,94
Tavuk göğüs 4,95 15,93
Dana sucuk 27,80 36,95
Dana pastırma 39,80 53,65

 -TARAF