En çok hangi meslekten vekil var?
Seçim sonrasında hangi parti nerede tulum çıkardı, hangi aday sürpriz yaşadı, partiler nerelerde hüsrana uğradı?
33 İLDE VEKİL ÇIKARTAMADI
CHP, 33 ilde milletvekili çıkartamadı. 2007'de 36 ilden milletvekili çıkaramayan CHP, en düşük oy oranını ise yüzde 2.01 oranıyla Diyarbakır'dan almıştı. Ağrı, Aksaray, Batman, Bayburt, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Çankırı, Gümüşhane, Hakkari, Elazığ, Erzurum, Diyarbakır, Düzce, Iğdır, Karabük, Karaman, Kars, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kilis, Kütahya, Mardin, Muş, Nevşehir, Osmaniye, Rize, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Van ve Yozgat'tan vekil çıkartamayan CHP, Bolu, Tunceli, Niğde ve Sakarya'dan Meclise milletvekili taşımayı başardı.
İLK OTURUMU KİM YÖNETECEK?
12 Haziran'da sandık başına giden Türk milleti ülkeyi 4 yıl boyunca yönetecek olan milletvekillerini seçti. Yüksek Seçim Kurulu'nun resmi sonuçları açıklamasının ardından Meclis takvimi işlemeye başlayacak. Önce yemin töreni ardından TBMM Başkanı seçimi yapılacak. Daha sonra ise yeni hükümet kurulacak. Genel Kurul, CHP İstanbul Milletvekili olarak Meclis'e giren 1932 doğumlu Oktay Ekşi başkanlığında toplanacak. Genel seçimlerden sonra, YSK'nın kesin sonuçları açıklanmasının ardından YSK'nın kesin sonuçlarının basın yayın organlarında açıklamasının ardından beşinci günde, TBMM Genel Kurulu toplanacak. Genel Kurul'un toplanma tarihi YSK'nın seçimlerle ilgili kesin sonuçları açıklamasının ardından belirlenecek takvimi de işlemeye başlayacak. Buna göre kesin sonuçların açıklamasını izleyen beşinci gün, TBMM Genel Kurulu toplanacak. Sonuçların belirlenmesi ardından da Genel Kurul, en yaşlı üye sıfatını taşıyan milletvekilinin başkanlığında toplanacak. CHP İstanbul Milletvekili olarak Meclis'e giren Oktay Ekşi oturuma başkanlık edecek. Bu görev, yeni Meclis Başkanı seçiline kadar devam edecek. Meclis İçtüzüğü gereğince ilk birleşimde milletvekilleri, yemin töreni yapacak. Törende bulunmayan milletvekilleri, katıldıkları ilk birleşimin başında yemin edecek. Milletvekillerinin yemin etmesini takip eden ilk 5 gün içinde TBMM Başkanı ve Başkanlık Divanı için adaylık başvuruları yapılacak. İkinci 5 günlük sürede de seçimler yapılacak. Meclis başkanı seçimi gizli oyla yapılacak. İlk iki oylamada üye tam sayısının üçte 2'sinin oyu, üçüncü oylamada ise salt çoğunluk aranacak. Üçüncü oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oyu alan 2 aday için dördüncü oylama yapılacak. Dördüncü oylamada en fazla oy alan üye, başkan seçilecek. TBMM Başkanı seçimi için toplantı yeter sayısı olan 184 milletvekili ile toplanacak Genel Kurul'da ilk iki oylamada TBMM'de Meclis başkanının seçiminin ardından da partilerin başkanvekili, idare amiri, k'tip üyeleri seçilecek ve böylece Meclis Başkanlık Divanı oluşacak.
61. HÜKÜMET KURULACAK
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Anayasa gereği 12 Haziran genel seçimlerinde Meclis'te en fazla sandalyeye sahip partinin genel başkanı Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a 61. Hükümeti kurma görevi verecek. Anayasa'ya göre, görevlendirmeden sonra 45 gün içinde hükümetin kurması gerekiyor. Bu süreçte mevcut hükümetin istifası ve yeni hükümetin kurulmasına ilişkin takvim de işlemeye başlamış olacak. Hükümeti kurmakla görevli Erdoğan, 45 gün içinde yeni oluşturacağı kabine üyelerini Cumhurbaşkanına sunacak. TBMM Genel Kurulu'nda oluşturulan hükümet için güvenoyu istenecek ve ardından hükümet programı açıklanarak güven oylaması yapılacak.
"AHMET ABİ" ÜZGÜN
Eskişehir'den bağımsız milletvekili adayı olan ancak çıkan 641 oyla şok yaşayan Ahmet Yılmaz, "Hayallerimle oynadılar" dedi. Bir süre önce Eskişehir'in Çifteler ilçesinde bir tekel bayiinde çıkan kavgada bıçaklanınca kendisine saldıran 4 kişiyi 5 kasa içki dolu şişeyi atarak uzaklaştıran Ahmet Yılmaz'ın internete düşen görüntüleri tıklanma rekorları kırmıştı. Daha sonra İnce Sözlük adlı internet grubu milletvekilli adaylığı için gerekli olan parayı yatırmış ve Ahmet Yılmaz, Eskişehir'den bağımsız milletvekili adayı olmuştu. Ancak dün yapılan seçimlerde beklediği oyu alamayan Yılmaz isyan etti. Yılmaz, "Bir insana nasıl değer verildiğini hepimiz gördük. Yine de bütün Eskişehirlilere teşekkür ederim. Üniversite gençliği beni destekledi göründü, ancak bunların hepsi hayalmiş. Benin hayallerimle oynadılar, İnce Sözlük grubu da bana bir tek oy vermedi" diyerek tepkisini dile getirdi. Yılmaz, seçimlerde 641 oy aldığını belirterek, "Bununla gurur duyacağım. Herkese saygılarımı sunarım. İnternet üzerinden binlerce kişi benim hayallerimle oynadı. Bir daha siyasete girmeyeceğim. Memleketim olan Mihalıççık'ın Saray köyünde köylülerimizle birlikte bir şenlik düzenledik. Binlerce lira harcadım. Vatandaşlarımız yedikleri pilavların hatırına bana oy verseydi binlerce oy gelirdi. Bir fincan kahvenin bile kırk yıl hatırı vardır. Ama bunların hepsi boşmuş" diye sitem etti. Yılmaz, memleketi Mihalıççık'tan nüfus kaydını sildireceğini söyleyerek, "Nüfus kaydımı Hakkari Şemdinli'ye taşıyacağım. Çünkü oradaki insanlar hemşehrilerine sahip çıkıp Meclis'e gönderiyor. Sizler de yaptıklarınızla gurur duyun" diye konuştu. Yılmaz, bütün bu olumsuzluklara rağmen kendisine film ve dizi teklifleri geldiğini belirterek, "Sinemacılar Derneği üyeleri bana 'Sen bizim gönlümüzde taht kurdun. Bir film çevirelim' diye teklifte bulundu. Ben de kabul ettim. Demek ki bizim şansımız bu alanda gülecek" dedi. Bu arada Ahmet Yılmaz'ın iş yerine gelen sevenleri ise, "Ahmet abi üzülme sen bizim gönlümüzün milletvekilisin" diyerek kendisini teselli etmeye çalıştı.
ESKİ VEKİLLERE NE OLDU?
AKP, CHP ve MHP'den 12 Haziran genel seçimlerinde listeye giren 22 milletvekili seçilemedi. AKP'den 6, CHP'den 7, MHP'den 9 bağımsızlardan ise 2 vekil seçilemedi. Öte yandan 23. Dönem CHP listelerinden Meclis'e giren DSP'li milletvekiller de seçilemedi. ANKARA (ANKA) - AKP, CHP ve MHP'den 12 Haziran genel seçimlerinde listeye giren 22 milletvekili seçilemedi. AKP'den 6, CHP'den 7, MHP'den 9 bağımsızlardan ise 2 vekil seçilemedi. Öte yandan 23. Dönem CHP listelerinden Meclis'e giren DSP'li milletvekiller de seçilemedi.
24. Dönemde Meclis'e giremeyen milletvekilleri şöyle:
Şevket Gürsoy (AKP), Ahmet Koca (AKP), Abdurrahman Arıcı (AKP), Fatih Metin (AKP), Abdulmuttalip Özbek (AKP), Fevzi Şanverdi (AKP), Akif Ekici (CHP), Yaşar Ağyüz (CHP), Ali Arslan (CHP), Yaşar Tüzün (CHP), Ahmet Küçük (CHP), Çetin Soysal (CHP), Mehmet Ali Özpolat (CHP), Cemaleddin Uslu (MHP), Zekai Özcan (MHP), Şenol Bal (MHP), Recep Taner (MHP), Erdal Sipahi (MHP), Hasan Çalış (MHP), Osman Durmuş (MHP), Kadir Ural (MHP), Murat Özkan (MHP), Behiç Çelik (MHP), Zülfükar İzol (Bağımsız) ve Akın Birdal (Bağımsız)
Partilerin taban yaptığı şehirler
MHP
1 Batman (1,253) % 0.57
2 Mardin (2,022) % 0.62
3 Diyarbakır (4,990) % 0.67
4 Hakkari (1,224) % 1.03
5 Siirt (1,333) % 1.11
6 Şırnak (1,927) % 1.13
7 Bingöl (1,677) % 1.33
8 Tunceli (974) % 2.16
9 Ağrı (4,496) % 2.22
10 Van (12,711) % 2.99
CHP
1 Hakkari (1,065) % 0.90
2 Bitlis (2,504) % 1.72
3 Iğdır (1,455) % 1.80
4 Diyarbakır (14,708) % 1.98
5 Ağrı (4,487) % 2.22
6 Şırnak (4,198) % 2.45
7 Siirt (3,354) % 2.78
8 Şanlıurfa (21,160) % 3.02
9 Bingöl (3,873) % 3.07
10 Mardin (11,829) % 3.65
AK PARTİ
1 Tunceli (7,314) % 16.23
2 Hakkari (19,465) % 16.42
3 Şırnak (35,721) % 20.87
4 Kırklareli (63,139) % 27.74
5 Iğdır (22,776) % 28.19
6 Edirne (79,916) % 30.40
7 Mardin (103,723) % 32.04
8 Mersin (319,014) % 32.20
9 Diyarbakır (244,772) % 32.90
10 Muğla (172,703) % 32.94
3 partinin tavan yaptığı iller
Türkiye'de sandıkların tamamı açılırken, AK Parti yüzde 49.9 ile birinci (milletvekili sayısı 326) , CHP yüzde 25.9 (milletvekili sayısı 135) ile ikinci sırada yer alırken, MHP yüzde 13.0 (milletvekili sayısı 53) ile 3. sırada. Bağımsızlar ise yüzde 5.9 oy oranı ile 36 milletvekili çıkarıyor.
İlk üç sırayı paylaşan partilerin en
AK PARTİ
CUMHURİYET HALK PARTİSİ
MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ
İŞTE YENİ VEKİLLERİN MESLEKLERİ
Yeni Meclis, hukukçu ağırlıklı milletvekillerinden oluştu. 550 sandalyeli Meclisin, yaklaşık 5'te 1'i hukukçu.
MİTİNG YAPMADIĞI 3 İLDE TULUM ÇIKARDI
Seçim çalışmalarını yoğun bir tempoda sürdüren Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 81 ilin sadece 3'ünde miting yapmadı.
Başbakan Erdoğan'ın Karaman, Karabük ve Kırşehir'de vatandaşlara seslenmemesine karşın AK Parti, bu illerde oyların yüzde 50'sinden fazlasını alarak 6 milletvekilliğinin tamamını kazandı. Karabük'te oyların yüzde 57,9'unu kazanan AK Parti, TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin ile Osman Kahveci'yi Meclis'e gönderdi. Karaman'da oyların yüzde 57,4'ünü alan AK Parti'de Lütfi Elvan ve Mevlüt Akgün milletvekili olma sevinci yaşadı. Abdullah Çalışkan ve Muzaffer Aslan'ın Meclis'e gittiği Kırşehir'de ise AK Parti 50,5 oranında oy aldı. Başbakan Erdoğan'ın gitmediği bu illerde ise bakanlar aktif bir şekilde seçim çalışmalarını sürdürdü. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer, seçim bölgesi olmamasına karşın memleketi Karaman'a gelerek bir dizi açılışlarda bulundu. Karabük'te ise daha önce Antalya'dan vekil olan TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin faktörü dikkat çekti. Bu dönem baba ocağından aday gösterilen Şahin'in, AK Parti'nin iki vekil kazanmasında önemli rol oynadığı belirtildi. Başbakan Kırşehir'e gelmeyince seçim propagandalarına bakanlar Cemil Çiçek, Ali Babacan, Recep Akdağ katıldı. 3 bakanın Kırşehir'e gelip Abdullah Çalışkan ve Muzaffer Aslan'a destek olmasının, AK Parti'nin tulum çıkarmasına büyük katkı yaptığı kaydedildi.
24. Dönem'de 107 hukukçu kökenli milletvekili yer alıyor. Meclise en fazla hukukçu kökenli milletvekili gönderen il 12 milletvekiliyle İstanbul oldu, bunu 7 milletvekiliyle Bursa izledi.
Mecliste 71 mühendis, 37 doktor ve 10 gazeteci milletvekili yer aldı.
Ayrıca, yeni Meclise farklı mesleklere sahip milletvekilleri de seçildi. Mecliste, ev hamınından yazara, çiftçiden ilahiyatçıya kadar geniş yelpazede meslek grubu temsil ediliyor.
Milletvekillerinin bazıları, öğretim üyesi, mimar, siyaset bilimci, ekonomist, iş adamı, eğitimci, mali müşavir, halkla ilişkiler uzmanı, turizmci, eczacı, öğretmen, tüccar, bilgisayar programcısı, veteriner, sosyolog, müteahhit, ev hanımı, sanayici, yazar, diş hekimi, sporcu, müzisyen, yapımcı, esnaf, ilahiyatçı, kimyager, çiftçi, bankacılık kökenli.
MECLİSİN YARIDAN FAZLASI YENİLENDİ
24. Dönem Meclisinin yarıdan fazlası yenilendi, 349 yeni isim Meclise girdi.
Bir önceki dönemden 201 milletvekili, bu dönemde de yeniden Mecliste yer bulabildi. Aday gösterilen ancak bu milletvekilleri kadar şanslı olmayan milletvekilleri de oldu. Şevket Gürsoy (AK Parti), Ahmet Koca (AK Parti), Abdurrahman Arıcı (AK Parti), Fatih Metin (AK Parti), Abdulmuttalip Özbek (AK Parti), Fevzi Şanverdi (AK Parti), Akif Ekici (CHP), Yaşar Ağyüz (CHP), Ali Arslan (CHP), Yaşar Tüzün (CHP), Ahmet Küçük (CHP), Ayşe Jale Ağırbaş (DSP), Çetin Soysal (CHP), Mehmet Ali Özpolat (CHP), Cemaleddin Uslu (MHP), Zekai Özcan (MHP), Şenol Bal (MHP), Recep Taner (MHP), Erdal Sipahi (MHP), Hasan Çalış (MHP), Osman Durmuş (MHP), Kadir Ural (MHP), Murat Özkan (MHP), Behiç Çelik (MHP), Zülfükar İzol (Bağımsız) ve Akın Birdal (Bağımsız) aday gösterildi ancak seçilemedi. 23. Dönemden önce görev alan eski milletvekillerinden bazıları da yeni Mecliste yer buldu. Bağımsız Milletvekilleri Hatip Dicle ve Leyla Zana, 17 yıllık bir aradan sonra yeniden Meclise girdi. Ayrıca yine eski dönem milletvekillerinden Ramazan Can (AK Parti), Zeynep Karahan Uslu (AK Parti),Semiha Öğüş (AK Parti), Bahattin Şeker (MHP), Aydın Ayaydın (CHP), Esat Canan (Bağımsız), yeniden milletvekili oldu.
12 İLİN TAMAMINI KAZANDI, 3 İLDEN MİLLETVEKİLİ ÇIKARAMADI
AK Parti 12 ilde tulum çıkardı; Aksaray, Bayburt, Çankırı, Düzce, Gümüşhane, Karabük, Karaman, Kırıkkale, Kırşehir, Kilis, Nevşehir ve Rize milletvekilliklerinin tamamını kazandı. Hakkari, Iğdır ve Tunceli, AK Parti'nin hiç milletvekili çıkaramadığı iller oldu. CHP; Edirne, İzmir, Kırklareli, Muğla ve Tekirdağ'da AK Parti'ye karşı üstünlük sağladı. CHP'nin 33 ilden TBMM'de temsilcisi yer almadı. MHP ise Meclise 47 ilden milletvekili sokamadı. AK Parti ve CHP, bazı illerden eşit sayıda milletvekilini TBMM'ye gönderdi. AK Parti ve CHP, Aydın'da 3'er, Bartın'da 1'er, Çanakkale'de 2'şer, Erzincan'da 1'er, İzmir 1. Bölge'de 6'şar, Mersin'den 4'er, Sinop ve Yalova'dan 1'er milletvekilliği kazandı.
LİDERLERİN BÖLGELERİNDEKİ DURUM
AK Parti; Genel Başkan, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın aday olduğu İstanbul 1. Bölge'de 30 milletvekilliğinin 16'sını, CHP; Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu'nun aday olduğu İstanbul 2. Bölge'de 27 milletvekilliğinin 9'unu, MHP; Genel Başkan Devlet Bahçeli'nin aday olduğu Osmaniye'de 4 milletvekilliğinden 2'sini kazandı.
KADINLAR 27 KOLTUK DAHA KAZANDI
22 Temmuz'dan sonra TBMM'de 50 olan kadın milletvekili sayısı bu seçimle birlikte yüzde 50'den fazla artarak 77'ye çıktı.
Ak Parti'den 45, CHP'den 19, MHP'den 3 kadın milletvekili seçilirken, BDP destekli bağımsızlardan 11 kadın milletvekili TBMM'ye girdi.
AK Parti: Fatoş Gürkan, Fatma Salman Kotan, İlknur İnceöz, Tülay Selamoğlu, Ülker Güzel, Nurdan Şanlı, Gökçen Özdoğan, Semiha Öyüş, Tülay Babuşçu, Canan Candemir Çelik, Tülin Erkal Kara, Nurcan Dalbudak, Mine Lök Beyaz, Sermin Balık, Fazilet Dağcı Çığlık, Ülker Can, Fatma Şahin, Derya Bakbak, Mihrimah Belma Satır, Alev Dedegil, Nimet Çubukçu, Ayşe Nur Bahçekapılı, Türkan Dağoğlu, Sevim Savaşer, Halide İncekara, Tülay Kaynarca, Gülay Dalyan, İlknur Denizli, Nesrin Ulema, Sevde Bayazıt Kaçar, Gülşen Orhan, Safiye Seymenoğlu, Dilek Yüksel, Özlem Yemişçi, Zeynep Armağan Uslu, Nursuna Memecan, Tülay Bakır, Ayşenur İslam, Çiğdem Münevver Ökten, Gönül Bekin Şahkulubey, Öznur Çalık, Ayşe Türkmenoğlu, Gülay Samancı, Azize Sibel Gönül, Pelin Gündeş Bakır
CHP: Emine Ülker Tarhan, Aylin Nazlı Aka, Gülsün Bilgehan, Ayşe Akova, Sena Kaleli, Ayşe Eser Danışoğlu, Şafak Pavey, Nur Serter, Bihlun Tamaylıgil, Sedef Küçük, Melda Onur, Binnaz Toprak, Sebahat Akkiraz, Güldal Mumcu, Hülya Güven, Birgül Güler, Dilek Akagün Yılmaz, Sakine Öz
MHP: Zuhal Topçu, Ruhsar Demirel, Meral Akşener
Bağımsızlar: Ayla Akat Ata, Leyla Zana, Emine Ayna, Nursel Aydoğan, Pervin Buldan, Sebahat Tuncel, Aysel Tuğluk, Selma Irmak, Gültan Kışanak, Gülseren Yıldırım, Mülkiye Birtane
SON KEZ MİLLETVEKİLİ OLDULAR
AK Parti tüzüğü gereği Başbakan Erdoğan 'ın da aralarında olduğu 73 milletvekili son kez Meclis'e girdi.
AK Parti tüzüğü gereği Başbakan Erdoğan 'ın da aralarında olduğu 73 milletvekili üst üste 3 defa aday oldukları için son kez parlamentoya seçildi. AK Parti'de Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da aralarında yer aldığı 73 milletvekili son kez milletvekili seçildi. Milliyet gazetesinin haberine göre; tüzük gereği üst üste 3 kez aday olarak seçilen ve bundan sonraki genel seçimde aday olamayacak isimler arasında TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin, Başbakan Yardımcıları Bülent Arınç, Cemil Çiçek, Ali Babacan ve Ak Parti hükümetlerinde sürekli Ulaştırma Bakanlığı yapan Binali Yıldırım ve Sağlık Bakanlığı yapan Recep Akdağ da bulunuyor.
ARA VERME ŞARTI
Erdoğan'ın 167 vekili tekrar aday göstermemediği AK Parti'de, gelecek dönemde yenileşme yaşanacak. Resmi olmayan sonuçlara göre Erdoğan'ın da içinde bulunduğu 73 vekil gelecek genel seçimde tüzük gereği tekrar aday olamayacak. Bu isimler, ancak bir dönem ara vererek ondan sonraki genel seçimde aday olabilecek. Gelecek seçimde tekrar aday olamayacak isimler arasında TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin, Başbakan Yardımcıları Bülent Arınç, Cemil Çiçek, Ali Babacan, bakanlık yapan Beşir Atalay, Faruk Çelik, Mehmet Mehdi Eker, Sadullah Ergin, Egemen Bağış, Nimet Çubukçu, Hayati Yazıcı, Vecdi Gönül, Taner Yıldız, Nihat Ergün, Mustafa Demir ve Faruk Nafiz Özak da yer alıyor. Bunun yanısıra Ak Parti hükümetlerinde sürekli Ulaştırma ve Sağlık Bakanı olarak görev alan Binali Yıldırım ve Recep Akdağ da bu grupta yer alıyor. Genel Başkan Yardımcıları Abdülkadir Aksu, Haluk İpek, Bülent Gedikli, Reha Denemeç, Hüseyin Çelik, Ahmet Edip Uğur, Ömer Çelik, Hüseyin Tanrıverdi, Salih Kapusuz'un yanı sıra milletvekilleri Sait Açba, Sadık Yakut, Necati Çetinkaya, Ali Küçükaydın, Şevket Gürsoy, Ahmet Koca, Ali Rıza Alaboyun, Ruhi Açıkgöz, Cevdet Erdöl, Mevlüt Çavuşoğlu, Fahrettin Poyraz, Vahit Kiler, Bayram Özçelik, Mehmet Daniş, Murat Yıldırım, Fatma Şahin, Mehmet Sarı, Nurettin Canikli, Mustafa Ataş, Burhan Kuzu, Ünal Kacır, Halide İncekara, Mehmet Tekelioğlu, Nevzat Pakdil, Mevlüt Akgün, Hakkı Köylü, Mustafa Elitaş, Muzaffer Baştopçu, Kerim Özkul, Soner Aksoy, Hasan Fehmi Kinay, İdris Naim Şahin, Durdu Mehmet Kastal, Şaban Dişli, Ayhan Sefer Üstün, Hasan Ali Çelik, Suat Kılıç, Cemal Yılmaz Demir, Ahmet Yeni, Afif Demirkıran, Tevfik Ziyaeddin Akbulut, Zeyid Aslan, Şükrü Ayalan, Bekir Bozdağ ve Köksal Toptan da son kez seçilen vekillerin başında geliyor.
TUTUKLU VEKİLLERİN GÖZÜ MAHKEMELERDE
Resmi olmayan seçim sonuçlarının açıklanmasıyla gözler cezaevinde bulunan tutuklulara çevrildi.
Sandıktan çıkan BDP destekli 6, CHP destekli 2 ve MHP'den de 1 milletvekili adayı halen cezaevinde. Milletvekillerinin Meclis'e girebilmeleri için önce tahliye olmaları gerekiyor. Bu nedenle de tutuklular cephesinde gözler mahkemelere yapılacak başvurulara ve buralardan çıkacak kararlara çevrildi. KCK davasından tutuklu Mehmet Hatip Dicle'nin durumu ise tam bir muammaya dönüşmüş durumda. Kesinleşen 1 yıl 8 aylık mahkûmiyeti bulunan Dicle'nin durumunu Yüksek Seçim Kurulu belirleyecek.
AVUKATLAR MAHKEMELERE BAŞVURACAK
BDP'nin desteklediği KCK davasından tutuklu 6 aday milletvekili seçildi. Gülseren Yıldırım (Mardin), Selma Irmak ve Faysal Sarıyıldız (Şırnak), Hatip Dicle (Diyarbakır), İbrahim Ayhan (Şanlıurfa) ve Kemal Aktaş (Van) halen KCK davasında tutuklu bulunuyor. Ergenekon davası tutukluları gazeteci Mustafa Balbay (İzmir) ile Başkent Üniversitesi eski Rektörü Mehmet Haberal (Zonguldak) ise CHP listelerinden milletvekili seçildiler. Balyoz davasından tutuklu bulunan emekli korgeneral Engin Alan ise MHP İstanbul milletvekili oldu. Milletvekili olmaya hak kazanan 9 isim "terör ile bağlantılı" iddialardan yargılandıkları için cezaevinden çıkıp çıkamayacakları mahkemelerin takdir yetkisinde. Mazbatalarını vekilleri aracılığıyla alabilecek olan tutuklu milletvekillerinin tahliye talebiyle mahkemeye başvurmaları bekleniyor. Mahkemeler, milletvekili seçilmenin sanıklar açısından "kaçma şüphesini" ortadan kaldırdığı yönünde yorum yaparsa tahliye kararı verebilecek. Ancak mahkemeler milletvekili seçilmenin bu şüpheyi ortadan kaldırmadığı yönünde görüş bildirirse tahliye talepleri geri çevrilebilecek. Tutuklu milletvekillerinin cezaevinden tahliye edilip edilmeyeceği konusunda mahkemelerin vereceği karar merakla bekleniyor.
HÜKÜM GİYERLERSE CEZAEVİNE GİDECEKLER
Tutuklu milletvekilleri, yargılandıkları suçlar itibariyle dokunulmazlık kazanamayacakları için yargılandıkları davada hüküm giydikleri takdirde yeniden cezaevine girebilecekler. Önceki seçimde cezaevinde iken milletvekili seçilen Sebahat Tuncel önce milletvekili seçilmesi gerekçesiyle tahliye edilmişti. Ancak bu karara "milletvekili seçilmek tahliye gerekçesi olamaz" yönünde itiraz gelince mahkeme, gerekçesini değiştirmiş ve "kaçma şüphesi ortadan kalktı" değerlendirmesiyle tahliye edilmişti.
TBMM TAKVİMİ NASIL İŞLEYECEK?
Genel seçimlerin ardından, YSK'nın kesin sonuçlarını açıklamasının ardından Meclis takvimi de işlemeye başlayacak.
Meclis, genel seçimlerinin ardından 24. Dönem'e kapılarını açacak. TBMM İçtüzüğü uyarınca, milletvekili genel seçimi kesin sonuçlarının YSK tarafından TRT kanallarında ilanını takip eden beşinci gün saat 15.00'de TBMM Genel Kurulu çağrısız toplanacak. Geçmiş yıllardaki durum gözönünde bulundurulduğunda, yeni milletvekillerinin 24 Haziran Cuma günü andiçmesi bekleniyor. Bu birleşimde, önce milletvekillerinin andiçme töreni yapılacak. Birleşime en yaşlı üye sıfatıyla CHP İstanbul Milletvekili Oktay Ekşi başkanlık edecek, en genç 2 milletvekili de katip üye olarak görev yapacak. Genel Kurul, bu birleşimde milletvekillerinin andiçmesinin bitimine kadar çalışacak.
Milletvekillerinin andiçme metni şöyle:
''Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma; hukukun üstünlüğüne, demokratik ve laik Cumhuriyete ve Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalacağıma; toplumun huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerden yararlanması ülküsünden ve Anayasaya sadakattan ayrılmayacağıma; büyük Türk milleti önünde namusum ve şerefim üzerine andiçerim.''
MECLİS BAŞKANI SEÇİLECEK
Yemin töreninden sonra, Meclis Başkanı seçimi için çalışmalara 5 gün ara verilecek. Bu 5 günlük arada Meclis Başkanı adayları belirlenecek, daha sonraki 5 gün içinde de seçim yapılacak. Buna göre, 24 Haziran'da başlayacak adaylık başvuruları, 28 Haziran gecesi sona erecek. Seçimler de 29 Haziran'da başlayacak. Gizli yapılacak oylamaların ilk ikisinde üye tamsayısının üçte ikisi, üçüncü oylamada da üye tamsayısının salt çoğunluğu aranacak. Üçüncü oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oyu alan iki aday arasında dördüncü oylama yapılacak. Dördüncü oylamada en fazla oy alan üye, başkan seçilmiş olacak.
YENİ HÜKÜMETİN KURULMA SÜRECİ
Meclisin 25. Başkanı'nı seçmesinin ardından yeni hükümetin kurulma süreci de başlayacak. Cumhurbaşkanlığının Bakanlar Kurulunun istifasının kabul edildiğine ve yeni hükümet kuruluncaya kadar göreve devamına ilişkin tezkeresi ile Bakanlar Kurulunun yeniden kurulması için görevlendirmesine ilişkin tezkere de aynı birleşimde okunacak. Meclis Başkanı seçiminden sonra siyasi partiler, temsilleri oranında Başkanlık Divanı üyesi belirleyerek Başkanlığa sunacak. Partilerin belirlediği bu adaylar, daha sonra Genel Kurulun onayına sunulacak. Başkanlık Divanı üyelerini seçiminin 30 Haziran Perşembe günü yapılması bekleniyor. TBMM Başkanlık Divanının oluşmasından sonra Meclis'te 61. Hükümet'in kuruluş ve güvenoyu süreci başlayacak. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Anayasa gereği bir milletvekilini (teamüllere göre seçimde çoğunluğu sağlayan partinin liderini) Türkiye Cumhuriyeti'nin 61. Hükümeti'ni kurmakla görevlendirecek. Yeni Bakanlar Kurulunun programı, hükümetin kuruluş tarihinden itibaren en geç 1 hafta sonra TBMM'de okunacak. Bunun üzerinden iki tam gün geçtikten sonra program üzerinde görüşme açılacak; görüşmelerin bitiminden bir tam gün geçtikten sonra güven oylaması yapılacak. Bu sürecin Temmuz ayının ilk haftasında tamamlanması bekleniyor. 24. Dönem TBMM'de görev alacak milletvekilleri, daha sonraki süreçte, partilerinin grup başkanvekillerini ve TBMM komisyonlarında görev alacak arkadaşlarını da seçecek. Meclisin, hükümetin kurulmasından sonraki süreçte, Temmuz sonunda tatil kararı alarak 1 Ekim'de yeni yasama yılının başlaması bekleniyor.
TASARI VE TEKLİFLER YENİLENEBİLİYOR
Bir yasama döneminde sonuçlandırılamamış olan kanun tasarı ve teklifleri hükümsüz sayılıyor. Ancak, Hükümet veya TBMM üyeleri, bu tasarı veya teklifleri yenileyebiliyor. Yenilenen tasarı veya teklifin tümü üzerindeki görüşmelerden sonra önceki dönemlere ait rapor ve metinler, açıkça belirtilmek kaydıyla, komisyonca benimsenebilir. Ancak, önceki dönemde verilmiş soru, Meclis araştırması, genel görüşme ve gensoru önergeleri hükümsüz kalıyor. Meclisteki dokunulmazlık dosyaları için ise seçimden sonra yeni bir süreç başlayacak. Yeniden Milletvekili seçilenlerin dosyaları TBMM anayasa Adalet Komisyona geri gönderilecek, seçilemeyenlerin dosyaları ise Başbakanlık aracılığıyla ilgili mahkemelere iletilecek.
SEÇİMİ HANGİ ANKET ŞİRKETİ BİLDİ
Seçim sürecine damga vuran seçim anketleri sandıktan çıkan sonuçla ne kadar uyuştu. 12 Hazran'a kısa süre kala açıklanan anketlere göre üç şirket sonuçları bilmeyi başardı. Türkiye seçimini yaptı. AK Parti sandıkan yüzde 50 oyla çıkarken, CHP ise bekleneni gerçekleştiremeyin yüzde 26'larda kaldı. Sürprizi ise baraj altında kalacağı öne sürülen MHP ile BDP'li Bağımsızlar yaptı. Seçim sonuçlarına ilişkin en yakın tahmini yapan ise, Referandum sonuçlarını da 0.4'lük sapma ile bilen ANDY-AR, CHP'ye yakınlığı ile bilinen Hakan Bayrakçı'nın şirketi SONAR ile AK Parti'ye araştırma yapan ANAR oldu. 12 Haziran'a kısa süre kalan seçim sonuçlarına ilişkin tahminlerde bulunan araştırma şirketlerinin bir çoğu ise yanıldı. MHP'yi barajın sınırında gösteren ANDY-AR, AK Parti, CHP ve Bağımsızların oylarını yakın oranda tahmin ederken, SONAR ise Bağımsızlar yanılttı. AK Parti'ye yaptığı araştırmalarla ön plana çıkan ANAR ise AK Parti'nin oranını tahminde yanıldı. Tahmimleri merakla beklenen, 2007 seçimlerini bilmesiyle Tarhan Erdem'in şirketi KONDA ile seçim sürecinde CHP'yi 30'larda AK Parti'yi ise 45 ve üstü aralığında gösteren A&G Araştırma'nın Başkanı Adil Gür'ün tahminleri tutmadı.
Seçimlere kısa süre kala şirketlerin açıkladığı son anketler şöyle:
SONAR
AK Parti: 51
CHP: 25,78
MHP: 12,45
BDP: 4,87
ANDY-AR
AK Parti: 52
CHP: 24,8
MHP: 9,8 - 11
BDP: 6,7
ANAR
AK Parti: 46
CHP: 26
MHP: 12
BAĞIMSIZ: 7
GENAR
AK Parti: 47,7
CHP: 26,2
MHP: 13,8
BDP: 5,3
KONDA
AK Parti: 46,5
CHP: 26,8
MHP:10,8
BAĞIMSIZ: 6,7
POLLMARK
AK Parti: 47,4
CHP: 25,2
MHP: 12,6
Bağımsız: 6,5
METROPOLL
AK Parti: 42
CHP: 29
MHP: 15
(Kararsızların dağıtılmış hali.)
KONSENSUS
AK Parti: 48
CHP: 27
MHP:12
A&G
AK Parti: 48
CHP: 29
MHP: 13
36 BAĞIMSIZ MECLİS'TE
Seçim lere 47 ilde 64 bağımsız adayı destekleyerek giren BDP sürpriz bir çıkış yaparak Meclis 'e 36 milletvekili taşıdı. BDP Mersin, Adana, Kars ve Ağrı'da ilk kez milletvekili çıkarırken, yasaklı siyasiler Tuğluk ve Türk yeniden seçildi
Bağımsız adaylar la seçim lere katılan BDP 36 milletvekili ile Meclis 'e girmeye hak kazandı. Seçim çalışmalarını "demokratik özerklik" üzerine kuran BDP Güneydoğu'da sürpriz bir çıkış yaptı. BDP, Mersin, Adana, Kars ve Ağrı'da ilk kez milletvekili çıkardı. BDP'nin eski Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'ın aday olduğu Hakkâri'de tavan yaparak milletvekili sayısını üçe çıkardı. Seçimlere 47 ilde 64 bağımsız adayla giren BDP, Meclis'e 36 milletvekili ve yüzde 6.64'lük oy oranıyla giriyor. 20 yıl önce Kürtçe yemin nedeniyle Meclis'ten yaka paça atılan ve 10 yıl hapiste yatan Leyla Zana ve halen KCK davası nedeniyle
cezaevinde bulunan Hatip Dicle büyük oy oranıyla yeniden milletvekili seçildi. Diyarbakır'dan 6 milletvekili çıkaran BDP'den seçilen Kürt İslam kesiminden Altan Tan ve muhafazakâr politikalarıyla dikkat çeken KADEP eski Genel Başkanı Şerafettin Elçi de 32 yıl sonra Meclis'e döndü. AK Parti ise Diyarbakır'dan Tarım Bakanı Mehdi Eker, Galip Ensarioğlu'nun aralarında yer aldığı 5 vekil çıkardı.
KCK'DAN 6 VEKİL
BDP'nin desteklediği bağımsız adaylar arasında yer alan KCK davasından tutuklu ve cezaevinde bulunan 6 aday da milletvekili seçildi. Diyarbakır'dan Hatip Dicle, Van'dan Kemal Aktaş, Şanlıurfa'dan İbrahim Ayhan, Şırnak'tan Selma Irmak, Faysal Sarıyıldız ve Mardin'den Gülseren Yıldırım cezaevinden Meclis'e geliyor.
İLK SÜRYANİ MİLLETVEKİLİ
Türkiye'nin ilk Süryani milletvekili de Mardin'den çıktı. BDP'nin desteklediği Erol Dora'da Meclis'e gitti. BDP seçim bürosunun önünde beklenen kalabalık, Bağımsız Aday Erol Dora'yı zılgıtlar eşliğinde karşıladı. Erol Dora'yı omuzlarda taşıyan kalabalık, daha sonra havai fişek gösterisi eşliğinde halay çekti. Dora, "Ankara duysun, artık barış istiyoruz. Kanın dinmesi için ne yapılması gerekiyorsa yapacağız" diye konuştu. BDP'nin Mardin'den aday gösterdiği KCK tutukluları Gülser Yıldırım ve Şırnak'tan gösterilen Selma Irmak'ın Mardin Cezaevinden vekil olması dikkat çekti. Mardin'de 2007 seçimlerinde 2 milletvekili çıkarabilen BDP sayıyı 3'e çıkardı. Siyasi yasaklı Ahmet Türk yüksek oyla yeniden vekil seçildi. Türk'le birlikte BDP'nin desteklediği siyasi yasaklı Van bağımsız adayı Aysel Tuğluk da yeniden vekil seçildi. Ancak iki milletvekili iki yıl süreyle BDP çatısı altında siyaset yapamayacak. BDP Bingöl'de de sürpriz yaparak İdris Balukan'ı Meclis'e gönderdi. BDP Muş'tan da önceki seçimlerde olduğu gibi iki milletvekili çıkardı. Partinin ağır toplarından Sırrı Sakık ve BDP'nin kurucu Genel Başkanı Demir Çelik milletvekili seçildi. BDP'nin önemsediği iller arasında yer alan Hakkâri'de istediği sonucu elde etti. Demokratik özerklik modelini bu kente yerelde uygulayan Hakkâri'de üç milletvekilini de BDP çıkardı. BDP'nin karşısında aday gösterilen ve bölgenin güçlü aşiretlerinden olan Zeydan'lar ilk kez seçimi kaybetti. BDP, Ferhat Tunç'u aday gösterdiği Tunceli'den milletvekili çıkaramadı.
İSTANBUL'DA 3'E ÇIKTI
BDP İstanbul'da da büyük bir çıkış yaparak vekil sayısını birden üçe çıkardı. 2007 genel seçimlerinden cezaevinden milletvekili seçilen Sebahat Tuncel yeniden vekil olurken, Sırrı Süreyya Önder ile Levent Tüzel de milletvekili seçildi.
BDP URFA'DA İSTEDİĞİNİ ALDI
Şanlıurfa'da KCK davasından cezaevinde bulunan İbrahim Ayhan'a Meclis yolu açıldı. Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Binici de yeniden seçildi.
VAN'DA DÖRDE ÇIKTI
2007 seçiminde Van'da BDP iki milletvekili çıkarmıştı. Bu seçimlerde ise sayıyı dörde çıkardı. Aysel Tuğluk, Nazmi Gür, Özdal Üçer ve cezaevinde bulunan Kemal Aktaş vekil seçildi. Batman'da tablo değişmedi. Ayla Akat Ata ile Bengi Yıldız yeniden Meclis'e geldi.
KARS SÜRPRİZİ
BDP Kars'ta ilk kez milletvekili çıkardı. Mülkiye Birtane milletvekili seçildi. Pervin Buldan da Iğdır'dan tekrar Meclis'e geliyor.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.