Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 1984'te yayımlanan Kanun Hükmünde Kararname ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'ndaki (TPAO) hisselerine haksız olarak el konulduğu iddiası ile Hazine aleyhine açtığı davayı kazandı.

SGK, Türkiye'nin en çok kâr eden kuruluşlarından milli petrol şirketi TPAO'daki yüzde 5.5 oranındaki hissesini geri aldı. Böylece, emeklilerin maaşlarından sağlık harcamalarına kadar tüm sosyal güvenliği finanse eden SGK, Irak'tan Kolombiya'ya uzanan ağda faaliyet gösteren ve Karadeniz'de Exxon, Petrobras, Chevron gibi dünya devleriyle petrol arayan TPAO'ya ortak oldu. SGK'yı TPAO ortağı yapan süreç ise şöyle gelişti: Türkiye'deki petrol potansiyelini ortaya çıkarmak amacıyla 1954 yılında kurulan TPAO'da, Hazine'nin yanı sıra İş Bankası, Yapı Kredi, Anadolu Sigorta ve o dönem ki adıyla Emekli Sandığı, kurucu ortak olarak yer aldı. Ancak 1984 yılında, dönemin hükümeti tarafından yayımlanan 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile "TPAO'nun yüzde 100'ü Hazine'nindir" kararı kabul edildi. Böylece hiçbir ödeme yapılmadan TPAO'da yer alan Hazine dışındaki hisseler devlete geçmiş oldu.

YÜZDE 5.5'İNE ORTAK OLDU 2003'te hukuk mücadelesi başlatan SGK "TPAO'da benimde hakkım var" diyerek Hazine aleyhine mahkemeye başvurdu. İlgili Kanun Hükmünde Kararname'nin geçersiz sayılmasını talep eden SGK, uzun hukuk mücadelesinin ardından davayı kazanarak, TPAO'nun ortaklık pay defterine yüzde 5.5 hisse ile adını yazdırdı. TPAO, günlük 100 bin varile yakın petrol üretimi ile dünyanın önemli petrol şirketlerinden. Şirketin bilançolarına göre, varlıkları 6 milyar dolar değerinde. Bu nedenle SGK'nın hisse değeri 300 milyon doları aşıyor. SGK, Hazine ile masaya oturarak, dava açtığı 2003'ten bu yana kâr paylarını da istedi.

İŞBANKASI VE YAPI KREDİ DE ORTAK SGK'nın kararı sonrası İş Bankası ve Yapı Kredi'ye de, hisselerini geri alma yolu açıldı. Ancak iki şirketin hisse oranlarının yapılacak güncellemelere rağmen yüzde 1'in altında olduğu belirtiliyor. İş Bankası, bugüne kadar hissesi için dava açmasa da Hazine ile yaptığı yazışmalarla hissesini takip ediyor.

TPAO ÇALIŞANLARI AİHM'DE TPAO'nın ortaklık yapısındaki en ilginç karmaşa ise kendi personeli ile yaşanıyor. SGK'nın kendi hisselerini tescil etmesine rağmen, kurumun çalışanlarına ait TPAO Yardım Sandığı yönetiminin açtığı hisse tespit davası yargıdan döndü. Bunun üzerine TPAO Yardım Sandığı yönetimi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurarak, hakkını uluslararası boyutta aramaya başladı.