BAKÜ (AA) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, işgalden kurtarılan Azerbaycan topraklarında ateşkesin kontrolü ve denetimi için oluşturulacak denetim ve gözetleme merkezinde Türkiye ve Rusya'nın aynı rolü üstleneceğini söyledi.

Çavuşoğlu, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'deki temaslarının ardından basın mensuplarına değerlendirmelerde bulundu.

Azerbaycan'ı zafer dolayısıyla kutlayan Çavuşoğlu, Azerbaycan'ın kendi topraklarını kurtarmak için uzun yıllar sabır gösterdiğini ve diplomasiye olan inancını yitirmek istemediğini aktardı.

Çavuşoğlu, sahadaki zaferden sonra Azerbaycan, Rusya ve Ermenistan arasında ateşkes anlaşması imzalandığını belirterek daha önce de 3 ateşkes girişimi olduğunu fakat bunların Ermenistan tarafından ihlal edildiğini anımsattı. Son anlaşmaya göre bugüne kadar geri kazandığı topraklara ilaveten 5+2 tüm illerin de Azerbaycan'a verilmesinin takvime bağlandığını bildiren Çavuşoğlu, şunları söyledi:

"Azerbaycan işgal edilmiş topraklar ve Karabağ konusunda hangi çözümü tercih ediyorsa biz Azerbaycan'ın yanında olacağız. Bu süreçte de sürekli 'ateşkes, ateşkes' diyenlere de şu cevabı veriyorduk. Evet, ateşkes olsun ama ateşkesi bozanın kim olduğunu görüyorsunuz. Bir de ateşkes olduktan sonra ne olacak. Bu sorun çözülmediği sürece Azerbaycan'ın işgal edilmiş toprakları geri verilmediği sürece kalıcı ateş olmaz. Sorun çözülmediği sürece de gerginlik ve çatışmalar devam eder."

- "Rusya'nın oynadığı rolü önemsiyoruz"

Çavuşoğlu, son anlaşmayla işgal altındaki toprakların geri verilmesinin somut takvime bağlandığını belirterek "Burada Rusya'nın oynadığı rolü önemsiyoruz. Her iki taraf arasında girişimlerde bulundular. Diyalog devam etti ve her iki tarafında da rızası olduğu için bu anlaşma imzalandı. Önemli olan bundan sonra atılacak adımlar. Bu anlaşmanın 5. maddesi gereği biz de Rusya ile ortak gözlem ve denetim merkezi ile şubelerinin açılması konusunda mutabakata vardık." dedi.

Yarın Rusya'dan gelecek heyetle bu konunun detaylarını konuşacaklarını aktaran Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

"(Denetim ve gözetleme merkezi) Azerbaycan topraklarında, Azerbaycan'ın uygun gördüğü yerlerde olacaktır. Bu merkez önemli işlevler görecek. Mutabakatı ihlal eden eylemlerini tespit edecek. Tespit, gözlem, İHA ve diğer unsurlarla bölgeyi denetleyecek. Şikayet ve ihlaller olduğu zaman inceler. Ateşkes ihlalini engellemeye yönelik tedbirler alır. Bunun oluşum ve çalışma esaslarını ortak çalışma grubu belirleyecek. Ama burada en önemlisi ev sahibi ülkenin verdiği yetkiler ve gösterdiği yerler, diğer detaylar kardeş Azerbaycan'la belirlenecek."

Çavuşoğlu, ateşkes ve sonrasında kurulacak mekanizmanın kalıcı barış ve istikrara vesile olmasını dilediklerini dile getirerek şöyle devam etti:

"Umarız Ermenistan geçmişteki hatalarından ders almıştır. Bir başka ülkenin toprakları üzerinde saltanat ilelebet sürmez. Bu süreçten Ermenistan halkı da faydalanacaktır. Kalıcı çözüm, kardeş Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü, bugüne kadar kabul edilmiş kararlar ve uluslararası hukuk çerçevesinde neticelenmelidir. Bundan sonraki süreçte atılacak adımlar konusunda da Azerbaycan nasıl isterse Azerbaycan'ın yanında olacağız. Atılacak adımları birlikte koordine edeceğiz."

- "Bu süreçten Minsk üçlüsünün ders çıkarması gerekiyor"

Dağlık Karabağ sorununun çözümü sürecini yürüten AGİT Minsk Grubu'nu da eleştiren Çavuşoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Bu süreçten Minsk üçlüsünün ders çıkarması gerekiyor, özellikle eş başkanların. Biraz önce Rusya'nın ateşkesteki rolüne vurgu yaptım. ABD'de de seçimler var. Fransa'nın bu süreçte eş başkan olarak son derece yanlı ve olumsuz bir tavır sergilediğini görüyoruz. Hatta ateşkesten sonra bile taraflı, olumsuz açıklamalar yapıyorlar. İşte bu eş başkanların 30 yıldır sorunu neden çözemediğini gösteriyor. Tarafsız olmalılar. Fransa objektif ve dengeli tavır sergilemedi. Azerbaycan'ın olumlu tutumuna rağmen Fransa hep Ermenistan'ı desteklemeye devam etti. Hatta Türkiye'yi suçlamaya kalkıyorlar. Bu tavır devam ederse bu tür ülkeler bu süreçten dışlanmak durumundadır. Barış çabalarını baltalamaya çalışıyor. Bundan sonra hiçbir ülke haksız Ermenistan'ı destekleyerek bu süreci baltalamasın."

- "Ateşkesi yine bozarlarsa bedelini öderler"

Çavuşoğlu, Ermenistan'ın anlaşmaya uymaması durumunda atılacak adımların sorulması üzerine, "Ateşkeste Ermenistan Başbakanı'nın imzası var mı? Var. En üst düzeyde yöneticinin imzası olduğu zaman o ülkeyi de bağlar. Ateşkesi yine bozarlarsa bedelini öderler." dedi.

Anlaşmada Nahçıvan'a kara yolu açılmasına ilişkin maddenin de bulunduğunu hatırlatan Çavuşoğlu, bu koridordan Ermenistan dahil tüm bölge ülkelerinin faydalanacağını, Ermenistan'ın kavga yerine bölgenin refah ve istikrarını düşünmesinin önemine vurgu yaptı.

Çavuşoğlu, Türkiye ve Rusya'nın ortak Denetim ve Gözetleme Merkeziyle ilgili, "Burada Rusya'nın rolü neyse Türkiye'nin de rolü o olacak." ifadesini kullandı.

Azerbaycan'a Türk askeri gönderilemesi yönündeki soruları da yanıtlayan Çavuşoğlu, "İhtiyaç duyulursa tezkere meclisten geçer. Söz konusu Azerbaycan olduktan sonra Gazi Meclisimizin de böyle bir talebi şevkle destekleyeceğini düşünüyorum." dedi.

Çavuşoğlu, bölgesel sorunlarla ilgili de şunları kaydetti:

"Karabağ bunlardan biri. İnşallah o çözülecek. Diğer taraftan Gürcistan, Ukrayna, Kırım, Moldova, Transdinyester. Yanı başımızda Suriye var. Daha güneye gidersek Libya var. Yemen var daha aşağıda. Irak'ta geçen sene ciddi gerginlikle oldu. Biz Türkiye olarak bu sorunların siyasi yolla çözülmesi için gayret ediyoruz. Tek çözümün siyasi çözüm olduğunu söylüyoruz. Bu söylediğimiz maalesef her zaman sahada karşılık bulmuyor. Hafter'in Trablus'a saldırısı, İdlib'de rejimin saldırıları veya teröristlerin saldırıları. Böyle durumda da sahada gerekli adımları atıyoruz. Orta Doğu, Filistin, Kudüs, İsrail meselesi. Tüm bu sorunların çözümleri konusunda sadece eleştiri yapmıyor, adım atıyoruz, inisiyatif alıyoruz, öncülük yapıyoruz. Önümüzdeki süreçte de bu tutumuzun devam edecek."