ANKARA (AA) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ermenistan'ın Azerbaycan'a yönelik saldırılarıyla "uluslararası sistemi ve hukuku hiçe saydığını" belirtti.

Çavuşoğlu, Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'nda gündeme ilişkin açıklamalarda bulundu ve soruları yanıtladı.

Ermenistan'ın Azerbaycan'a başlattığı saldırıya dünyanın nasıl bir tepki verdiği ve Ermenistan'ın amaçlarının ne olduğuna ilişkin soruya Çavuşoğlu, Ermenistan'ın Karabağ sorununun 30 yıldır çözülmemiş olması nedeniyle cesaretlendiği karşılığını verdi.

Çavuşoğlu, son saldırılarla Ermenistan'ın Minsk Grubu ve AGİT çatısı altındaki çabaları ve Birleşmiş Milletlerin (BM) çok sayıdaki kararını tanımadığına işaret ederek, "Ermenistan bu saldırılarıyla 'uluslararası sistemi ve hukuku hiçe sayıyorum' diyor. Bunun bir karşılığı olmalı." ifadelerini kullandı.

Ermenistan'ın sorunları diplomasi ve müzakereyle çözmek istemediğini, Azerbaycan'ın yüzde 20'sini işgal ettiği topraklarından daha da fazlasını istediğini, bunu temmuz ayında Tovuz'a düzenlediği saldırıyla gösterdiğini kaydeden Çavuşoğlu, buranın kritik bir bölge, Bakü-Tiflis-Kars demir yolu ve önemli petrol boru hatlarının geçtiği bir güzergah olduğuna işaret etti.

Çavuşoğlu, bu sistematik ve planlı saldırının durdurulduğunu, Azerbaycan'ın karşı hamle yaptığını ve Rusya'nın devreye girmesiyle ateşkes sağlandığını hatırlattı.

Ermenistan'ın son saldırıyla ateşkesi de tanımadığını ifade eden Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Konuştuğumuz herkese aynı şeyi soruyoruz. Temmuz ayında da çok güçlü bir uyarı gönderdik Ermenistan'a. Aklını başına al. Biz tüm imkanlarımızla Azerbaycan ne istiyorsa Azerbaycan'ın yanındayız. Bu saldırılar yanında kalmaz. Sahada zaten o zaman da Azerbaycan gerekeni yaptı. Peki tüm bu uyarılara rağmen bu cesareti nereden buluyor? Bu soruyu herkese soruyoruz, Lavrov'a da sorduk Maas'a da sorduk. Diğer bakanlarla da görüşmeye devam edeceğiz. Sahada ve masada Azerbaycan'ın yanındayız diyoruz ya boş bir söz değil, çabalarımızı sürdürüyoruz."

- "Sorun çözülmedikçe Ermenistan cesaretlendiriliyor"

Türkiye'nin "Azerbaycan ne istiyorsa, nasıl istiyorsa yanındayız" ifadesinin tam olarak ne anlama geldiğinin sorulması üzerine Çavuşoğlu, Karabağ sorununun çözülmesi için uluslararası toplum ve Minsk Üçlüsü'nün somut bir adımı olmadığına dikkati çekti.

Çavuşoğlu, Türkiye'nin Rusya'yla Suriye'de yaptığı iş birliğinin benzerini bu alana da yansıtmak istediğini ve bu çerçevede ikili düzeyde görüşmeler yapıldığını belirterek, "Sayın Cumhurbaşkanımızın Putin'e teklifleri oldu, Lavrov'la görüşmelerimiz oldu ama ikili düzeyde olsun çok taraflı düzeyde olsun bu sorun çözülmedi. Çözülmedikçe de Ermenistan cesaretlendiriliyor ve saldırıyor." diye konuştu.

Bu sorunun artık çözülmesi gerektiğine vurgu yapan Çavuşoğlu, uluslararası toplumun "çatışma dursun" mesajı verdiğinin altını çizerek, "Ermenistan'a Azerbaycan topraklarından çekil diyor musun? Hayır, demiyorsun. Bu doğru bir yaklaşım değil. Diplomasi yoluyla çözülecekse, biz yine Azerbaycan'ın haklarını masada savunuruz. Ama diplomasi yoluyla bugüne kadar çözülmedi. Azerbaycan da kendi topraklarını işgalden kurtarmak istiyor. Azerbaycan mücadeleyi kendi topraklarında veriyor. Dünyanın neresinde işgalciyle toprakları işgal edilen aynı muameleyi görüyor." değerlendirmesinde bulundu.

Çavuşoğlu, Ukrayna, Kırım ve Gürcistan'da bunun yapılmadığını belirterek, "Azerbaycan sahada çözmek istiyorsa biz Azerbaycan'ın yanında olacağız dedik." ifadelerini kullandı.

- "Türkiye Azerbaycan hangi alanda ihtiyaç duyarsa hazır"

Azerbaycan'ın bu anlamda bir isteği olması halinde Türkiye'nin gereğini yapmaya hazır olduğunu dile getiren Çavuşoğlu, Azerbaycan'ın kapasitesinin halihazırda yeterli olduğunu vurguladı.

Çavuşoğlu, "Ermenistan bugün başka ülkelerden destek bulmasaydı, Batı'dan, Rusya'dan, bu cesareti bulamazdı. Dolayısıyla Azerbaycan diyor ki 'Benim gücüm yeter' ve doğru, gücü ve yeterli kapasitesi var. Türkiye olarak bugüne kadar diğer ülkelerle savunma sanayi alanında ya da askeri alanda iş birliğimiz olduğu gibi Azerbaycan'la da iş birliğimiz var. Olamaz mı olur, hatta herkesten daha fazla olur ve olmalıdır. Bugüne kadar Azerbaycan'ın askeri kapasitesinin güçlenmesinde Azerbaycan kendi topraklarını kurtarmak için gerekli tedbirleri almıştır. İhtiyacı olan savunma sanayiyle ilgili malzemeleri bizden ya da başkasından ithal etmiştir, en doğal hakkıdır." diye konuştu.

Bunun Türkiye ve Azerbaycan arasındaki "bir millet iki devlet" anlayışla yapılan anlaşmaların gereği olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, "Bugün de Azerbaycan'ın tek başına kendi topraklarını kurtaracak kapasitesi vardır ama Türkiye'ye hangi alanda nasıl bir ihtiyaç duyarsa devlet olarak da millet olarak da hükümetimiz olarak da biz varız." dedi.

- "Tek başına ateşkes sorunu çözmez, Ermenistan Azeri topraklarından çekilmeli"

Birçok ülkeden "çatışmaları durdurun" mesajı geldiği anımsatılarak, çatışmaların durmasının bu soruna çözüm getirip getirmeyeceğinin sorulması üzerine Çavuşoğlu, Türkiye'nin bugüne kadar bu sorunun diplomasi yoluyla, barışçıl biçimde BM ve AGİT kararları çerçevesinde, Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü çerçevesinde çözümünü savunduğunun altını çizdi.

Çavuşoğlu, Azerbaycan'ın endişesini de çok iyi anladıklarını belirterek, "Çünkü 30 yıldır bu sorun çözülmediği gibi bu sorunu çözmek için herhangi bir somut adım da görmedi Azerbaycan. Şimdi 30 yıldır çözülmediği gibi Ermenistan saldırganlığını sürdürüyor. Ayrıca Ermenistan Orta Doğu bölgelerinden getirdiği Ermenileri de illegal bir şekilde işgal ettiği topraklara yerleştiriyor. Yani bu çözümsüzlük Ermenistan'a yarıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Diplomasiyle sorunun çözülemediğine işaret eden Çavuşoğlu, "Bu ülkelerle de sorunun çözülmeyeceği ortada. Bu ülkeler evet 'Ateşkes olsun' diyebilir. Doğru, çatışmayı kimse istemez ama burada biraz önce söylediğim gibi Ermenistan'la Azerbaycan'a eşit muamele yapmamaları gerekir. Ayrıca tek başına ateşkes sorunu çözmez. 'Ermenistan derhal Azeri topraklarından çekilsin' demeleri gerekiyor. Bunu diyorlar mı? Hayır." dedi.

Çavuşoğlu, 30 yıldır diplomatik yollarla sorunun çözülemediğini ve somut adım atılmadığını belirterek," Sadece masada anlattığın zaman sağır kulaklara hitap etmiş oluyorsunuz. Dolayısıyla ikisini birden götürmek her zaman sahada ve masada daha etkili oluyor. Biz bunu diğer alanlarda da gördük." mesajını verdi.

Azerbaycan'ın ahlaken de hukuken de haklı olduğunun altını çizen Çavuşoğlu, uluslararası ilişkilerde sert ve yumuşak güç kavramları bulunduğunu, bunların ikisinin de yerinde kullanıldığında etkili olduğunu ifade etti.

Çavuşoğlu, Azerbaycan halkının da son derece vakur ve kararlı bir duruş sergilediğini, iki ülke arasında temasların sürekli olarak devam ettiğini belirterek, "Haklıysan zaten hem kararlı olursun hem de güçlü, haklısın çünkü yüzde 100 haklısın." şeklinde konuştu.

(Sürecek)