Hüseyin Özay

Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, “İktidarı kaybetme pahasına da olsa kaçak ve çürük yapıları yıkacağız” açıklamasının ardından hazırlanan kentsel dönüşüm projesinin yol haritası belli oldu. Buna göre, dönüşüm İstanbul’un dört ilçesinden başlayacak. Bu ilçeler ise, Avcılar, Bakırköy, Bahçelievler ve Büyükçemece’den oluşuyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, kentsel dönüşüm projesi kapsamında hazırlanan yasa tasarısını Başbakan Erdoğan’a sundu. Bakanlar Kurulu’nda imzaların tamamlanmasının ardından tasarı Meclis’te jet hızıyla görüşülerek kabul edilecek. Yasanın yürürlüğe girmesi ile birlikte ise, çürük binaların yeniden yapılandırılması dört aşamalı planla gerçekleştirilecek.

Gecekondular için ayrı proje

Kentsel dönüşümün ilk etapta uygulanacağı illerin başında İstanbul geliyor. Gerek nüfusunun kalabalık olması gerekse deprem riski altında bulunması nedeniyle, İstanbul’daki kentsel dönüşümün ön hazırlıkları yapıldı. Bu çerçevede, İstanbul’daki kentsel dönüşüm, İstanbul’un Avcılar, Bakırköy, Bahçelievler ve Büyükçekmece ilçelerinden başlayacak. Bu ilçelerdeki kentsel dönüşüm çalışmaları iki ayrı koldan yürütülecek. Bu kolların ilkini, gecekondu bölgeleri oluşturacak. Gecekondular yıkılarak yerine yeni, modern ve depreme dayanıklı binalar yapılacak. Projeler site şeklinde olacak. Gecekondu sahiplerine de, sahip oldukları arsalar dikkate alınarak, yeni konut verilecek. Arsası yetersiz olan gecekondu sahiplerine ise, aradaki farkı uzun vade ile ödeme imkanı sunulacak. Yani, gecekondu sahipleri mağdur edilmeyecek. Bu çerçevede, dört ilçedeki depreme dayanıksız binalar tespit edilecek. Güçlendirilmesi gereken binalar güçlendirilecek. Güçlendirilse de depreme dayanıklı hale getirilemeyecek binalar için ise yıkım kararı alınacak. Bu binalarda dairesi bulunan vatandaşlara, aynı yerden daire, başka yerleşim biriminden daire veya para olarak üç teklif sunulacak. Yeni yasaya göre daire sahipleri üç tekliften birisini kabul etmek zorunda kalacak.

Yıkım kararı için üç’te iki şartı getirildi

Kentsel dönüşümün önündeki en önemli engellerden birisi olarak görülen, çoğunluğun sağlanması için de önlem alındı. Mevcut sistemde, bir binada bulunan 15 daireden bir tanesi itiraz ettiği takdirde, binanın yıkımı gerçekleştirilemiyor. Yeni sistemde ise üçte iki çoğunluk kriteri getirildi. Örneğin 15 dairelik binada, 10 daire sahibi anlaşırsa çoğunluk sağlanmış olacak ve yıkım kararı alınacak. Eğer binada bulunan 5 daire sahibi yıkıma ‘evet’, 10 daire sahibi ‘hayır’ derse bu kez, dairenin yıkımı konusunda Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunulacak. Söz konusu bina, can ve mal güvenliğini tehdit oluşturduğu için, savcılık kararıyla yıkılacak. Dönüşüm sırasında mal sahipleri, kendilerine sunulan ‘Güçlendirme’, ‘yıkımla başka yerden daire veya para tekliflerinden birini kabul etmek zorunda kalacak.