Türk araştırmacılar, TÜBİTAK'ın sisteminde bulunan simülasyon, modellemeve analiz yazılımları ile "büyük patlama" verilerini kullanarak CERN benzeri çalışmaları Türkiye'de yapabilme olanağına kavuşacak. TÜBİTAK Ulusal Ağ ve Bilgi Merkezi(ULAKBİM) Türkiye'de tüm üniversite ve araştırma kurumlarını birbirine bağlayan bilgisayar ağı oluşturma ve ülke genelinde tüm araştırmacılara bilgi ve belge hizmetleri vermek üzere faaliyet gösteriyor. ULAKBİM, 2003 yılında aldığı bir kararla, bilgisayarların hesaplama veveri depolama kaynaklarını internet üzerinden paylaşmayı sağlayan ortakbilgisayar ağı da denilen "grid sistemi" çalışmalarına 128 işlemcili küme bilgisayar sistemini kurarak başladı. Bu sistem çok sayıda araştırmacının bilgisayar üzerinden aynı anda paralel işlem yapabilmesine imkan tanıdı.




Avrupa'daki grid projelerine de ortak olan ULAKBİM, son olarak CERN'deki deney verilerinin Türk araştırmacıların hizmetine sunulması için çalışmalaryürüttü.Bu çalışmalar sonucunda 10 Eylül 2008'de başlayan CERN deneylerindeortaya çıkan verilerin bir kısmı düzenli olarak Avrupa'daki ortak bilgisayar ağısistemi olan "Enabling Grids for E-sciencE (EGEE)" altyapısı üzerindenAnkara'daki Türkiye'nin ortak bilgisayar ağı TR-Grid Tier 2 veri merkezlerineakacak. Bu merkezlerde depolanacak veriler, Türkiye'de bulunan tüm araştırmacı veakademisyenlerin kullanımına açık olacak.CERN'deki deneylerde çalışan 50'nin üzerinde Türk fizikçinin TR-Gridkullanıcı kaydını yapan ULAKBİM, ayrıca CERN verilerine ulaşma ve bu verilerüzerinden çalışma yapma konusunda da araştırmacıları bilgilendirdi.




ULAKBİM tarafından işletilen Ulusal Akademik Ağ (ULAKNET) üzerine konuşlandırılan Türkiye'nin ortak bilgisayar ağı "TR-Grid"in altyapısı, Avrupa Araştırma Ağı GEANT'a 5 Gbps hızla bağlı. Tr-Grid'in fizik kullanıcıları arasında ODTÜ, Boğaziçi Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Kafkas Üniversitesi, Gaziantep Üniversitesi, Dumlupınar Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi'nden akademisyen ve öğrenciler bulunuyor. ULAKBİM ayrıca, Türkiye'nin Avrupa'daki ortak bilgisayar ağıçalışmalarına katılımından sorumlu kuruluş olarak, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) ile son bir yıldır işbirliği yapıyor.




TÜBİTAK'TAN ARAŞTIRMACILARA DAVET


TÜBİTAK ULAKBİM Müdürü Prof. Dr. Cem Saraç konuyla ilgili yaptığı açıklamada, Türkiye'deki akademisyenlere, yüksek lisans ve doktoraöğrencilerine seslenerek, "TR-Grid" kullanıcısı olmalarını istedi. Araştırmacıların tüm CERN'le ilgili deney verilerinin de dahil olduğu pekçok araştırma alanı ile ilgili verilere http://www.grid.org.tr/uyelik sayfasındanonline üyelik formunu doldurarak ulaşabileceklerini bildiren Saraç, şunları kaydetti:"




Kayıtlı kullanıcılarımız, TR-Grid sistemlerinde yüklü olan simülasyon, modelleme ve analiz yazılımları ile CERN verileri üzerinde araştırmalarını ve çalışmalarını yapabilirler. Dolayısıyla CERN'e gitmeden ülke kaynaklarıkullanılarak CERN'deki benzer çalışmaların ülkemiz araştırmacıları tarafından dayapılabilmesine olanak sağlanacak.




PEK ÇOK DİSİPLİN İÇİN VERİ SAĞLIYOR


Saraç'ın verdiği bilgiye göre, "grid", terim olarak 1990'ların başındakullanılmaya başlandı ve günümüzde birden fazla proje ile sanal süper bilgisayarların oluşumuna ve muazzam veri kaynaklarına ulaşma olanağı tanıyor."TR-Grid" ise ULAKBİM'in koordinasyonunda Erciyes Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Pamukkale Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi veTAEK'in katılımıyla sadece CERN çalışmalarına değil, mühendislik, kimya, yerbilimleri gibi birçok disipline işlemci ve depolama gibi bilgisayar kaynağı sağlıyor.Türkiye'nin grid altyapısından toplam 40'ın üzerinde farklı üniversitedenve yaklaşık 20 farklı disiplinden 300'ün üzerinde kullanıcı yararlanıyor