Merkez Bankası dün ferdi kredi ile kredi kartı borcunu ödememiş (negatif nitelikli borçlar) kişi sayısıyla ilgili 2008 sonuçlarını açıkladı. Merkez Bankası verilerine göre, kredi kartı ve ferdi kredi borcunu ödememiş kişi sayısı 2007’de 214 bin 595 kişi iken, 2008’de yüzde 253.1 artarak 757 bin 845’e çıktı. Aynı dönemde ferdi kredi borcunu ödememiş kişi sayısı yüzde 513.4 artarak 44 bin 821’den 274 bin 917’ye, kredi kartı borcunu ödememiş kişi sayısı ise yüzde 184.4 artarak 169 bin 774’den 482 bin 928’e yükseldi.

1.3 MİLYON BORÇLU

Bu rakamlara diğer yıllar da ilave edildiğinde, 2008 sonu itibariyle ferdi kredisini ödememiş kişi sayısı 351 bini, kredi kartı borcunu ödememiş kişi sayısı 925 bini ve bunların toplamı 1 milyon 276 bini geçti. 2008 yılı verilerine yakından baktığımızda, özellikle küresel krizin etkisinin daha yakından hissedilmeye başladığı son 4 ayda önemli artışların olduğu görülüyor. Örneğin Aralık 2008’de ferdi borcunu ödemeyenlerin sayısı bir önceki aya göre yüzde 100 arttı.

43.4 MİLYON KART

Bankalararası Kart Merkezi verilerine göre 2008 sonu itibariyle tüketicilerin elinde 43 milyon 394 bin kredi kartı var. Bu sayı 2007 sonunda 37,3 milyondu. Sayı yüzde 16.2 arttı. Bir kişi de ortalama iki kredi kart olduğu düşünüldüğünde, Türkiye’de yaklaşık 22 milyon kişi kart kullanıyor. 925 bin kişinin kart borcunu ödememiş olduğundan hareketle kart sorunu yaşayanların oranının yüzde 4’ü geçtiği görüyoruz. Küresel krizin etkilerinin bu yıl artacağını dikkate aldığımızda, ferdi kredi ve kredi kartı sorununun büyüyeceği görülüyor.

Karşılıksız çek sayısı yüzde 45 arttı

Merkez Bankası tarafından bankalara duyurulan toplam karşılıksız çek sayısı ocak ayında, geçen yılın aynı ayına göre yaklaşık yüzde 45 artarak 195 bin 825’e çıktı. Merkez Bankası verilerine göre, karşılıksız çek sayısı 2008 yılı ocak ayında 135 bin 59 adet idi. Mahkemeler tarafından yapılan bildirimlere göre, Merkez Bankası’nca duyurulan yasaklanan çek sayısı da ocak ayında, 2008 yılının aynı ayına göre yüzde 16 azalarak 7 bin 113’den 5 bin 972’ye indi. Bankalarca Merkez Bankası’na yapılan bildirimlere göre, Merkez Bankası’nca duyurusu yapılan karşılıksız kaldıktan sonra ödenmiş çek sayısı ocak ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16,5 artarak 92 bin 694’den 108 bin 44’e çıktı.

Perşembenin gelişi çarşambadan belliydi

Tüketiciler Birliği Başkanı Nazım Kaya, kredi kartında borçlu sayısının artmasına şaşırmadıklarını söyledi. 2007 haziranından bu yana kredi kartlarında patlama yaşanacağı uyarısı yaptıklarını hatırlatan Kaya, “Kartta ödeme krizi yaşanacağını hep söyledik. Bu işe çeki düzen verilsin istedik. Perşembenin gelişi çarşambadan belliydi. Millet perişan oluyor. Ancak ne bankalar ne Merkez Bankası ne de BDDK görev görevlerini yerine getirdi” dedi. Bankaların geçmişte, ‘tezgahta’ kredi kartı sattığını vurgulayan Kaya, “Kredi kartı borcu yüzünden intiharlar başladı. Bir an önce bunun önüne geçilmeli. Kredi kart borçları taksitlendirilmeli” diye konuştu.

Gelirin yüzde 70'i bankaya

Yapılan araştırmalara göre, vatandaşın gelirinin yüzde 36’lık bölümünün kredi kartı borçlusuna gittiğini ifade eden Kaya, “Yüzde 3’ü mortgage, yüzde 10’u bireysel kredi borcuna gidiyor. Yüzde 22’lik bölüm de elden alınan borçlara veriliyor. Bu borçlar da kredi kartı için alınanlardır. Yani vatandaş gelirinin yüzde 70’lik bölümünü bankalara borç olarak ödüyor. 2001 yılında bankaları, şirketleri kurtaranlar bugün vatandaşa sırtını dönüyor” şeklinde konuştu.