Yale Üniversitesi'nden Prof. Murat Günel ve ekibinin bulduğu üç gen, beyin kanamalarını önlemek için yeni ilaçların geliştirilmesinin yolunu açıyor.

Dünyada her yıl 500 bin kişide görülen ve yarısının ölümüne neden olan anevrizma (beyinde baloncuk oluşturarak kanamaya yol açan bozukluk), sakatlıklara da neden olabiliyor. Yale Üniversitesi Beyin Cerrahisi Damar Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı ve Beyin Genetiği Programı Direktörü Prof. Dr. Murat Günel, Dr. Kaya Bilgüvar, Dr. Yaşar Bayrı ve Dr. Zülfikar Arlıer'in de aralarında bulunduğu ekibin yürüttüğü son araştırmada beyin kanamasına yol açan üç gen bulundu. Araştırma saygın tıp dergilerinden Nature Genetics'in 9 Kasım 2008 tarihli sayısında yayımlandı. Anevrizma açısından önemli olduğu belirlenen üç genden birinde bozukluk olması o kişide hastalık riskini 1.5 kat artırıyor. Eğer bulunan üç gen aynı anda bozulursa felç geçirme riski tam üç kat artıyor.

Önlem alınabilir

Oysa bu genleri taşıyan kişiler incelemeye alınırsa, ilaçla tedavi olabiliyorlar. Ayrıca anevrizma erken dönemde saptanıp patlamadan basit bir müdahale ile alınabiliyor. Pek çok insanı ölümden ve sakatlıktan kurtarması beklenen araştırma 15 yıl sürdü. Finlandiya, Hollanda ve Japonya'da toplanan on binin üzerindeki kan örneğinden elde edilen DNA’lar incelendi.

Prof. Günel, "Bu genler sayesinde hastalığın biyolojisi anlaşılabilecek ve yeni tedaviler gerçekleştirilebilecek. İki yıl içinde basit bir kan testiyle beyin kanamasını olmadan anevrizma oluşturma riski yüksek hastalar tespit edilebilecek. Ailesinde anevrizma olanlar için bu çok önemli. Risklerini bilip tedavi olabilecekler. Anevrizma patlamadan tedavi edilebilirse birçok hayat kurtulacak pek çok hastanın da sakat kalması önlenecek" dedi.

Yale Üniversitesi Beyin Cerrahisi Bölüm Başkanı olan Prof. Dr. Murat Günel, anevrizmanın genini araştırmak için Amerikan hükümetinden 2 milyon dolarlık araştırma bursu kazanmıştı. 40 yaşındaki genç doktor, Prof. Dr. Gazi Yaşargil'in ardından 'beyin cerrahisinin yeni dâhisi' diye tanınıyor.

Türkiye'de anevrizma hastalığı

Anevrizmaların toplumda görülme riski yaşlanmayla birlikte artıyor. Amerika'da yapılan araştırmalara göre 60 yaşında nüfusun yüzde 5 gibi büyük bir kısmını etkileyebilmektedir. Ülkemiz gibi sigaranın çok içildiği ve yüksek tansiyonun çok görüldüğü toplumlarda bu oran yüzde 5'in üzerine çıkabiliyor. Fakat ülkemizde bu konuda yapılmış araştırma olmadığı için tam bir oran verilemiyor.