ANKARA (AA) - Ticaret Bakanı Mehmet Muş, ilk yerli ve milli x-ray tarama sistemlerinin yarı sabit modellerinin seri üretime geçtiğini, mobil ve 'backscatter (hayalet sistem)' tarama sistemlerinin de Türkiye'de üretiminin başladığını bildirdi.

Bakan Muş, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ile Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü ortak girişimleriyle başlatılan Milli Tarama Sistemleri'nin (MİLTAR) MS Spektral Savunma Sanayi AŞ Tesisleri'nde düzenlenen tanıtım toplantısına katıldı.

Muş, burada yaptığı konuşmada, Ticaret Bakanlığının fiziki müdahalesiz kontrol teknolojileri alanında dünyadaki son teknoloji ve gelişmeleri daima yakından takip ettiğini, bu çerçevede son 20 yılda 70'ten fazla tarama sisteminin yurt dışından temin edildiğini söyledi.

Ülkenin tüm kara gümrük kapılarına, doğu ve batıdaki gümrüklü eşya taşıyan trenlerin geçiş noktalarına ve belirli kapasite üzerindeki tüm limanlara x-ray sistemleri konuşlandırarak, gümrük kontrol kapasitesini en ileri noktaya taşıdıklarını anlatan Muş, şöyle devam etti:

"Dünyada sayılı ülke tarafından üretilebilen ve ülkemizde bugüne kadar üretimi olmayan söz konusu tarama sistemlerinin, cihaz başına yaklaşık 2 milyon dolar ödeme yapılarak ithal edildiği düşünüldüğünde, bu sistemlerin ülkemiz ekonomisine ne denli yüksek bir maliyet yüklediği anlaşılabilir. Yasa dışı ticaretin engellenmesinde kullanımı elzem olan bu sistemlerin yurt dışından temininin, dış ticaret dengesini de olumsuz yönde etkilediği aşikardır. İşte MİLTAR Projesi, söz konusu x-ray tarama sistemlerinin yerli ve milli imkanlarla ülkemizde üretilmesinin teminatı olup, bu alanda dışa bağımlılığın azaltılması noktasında bir dönüm noktası niteliğindedir."

- "Yurt dışındaki muadillerinden ileride"

İlk olarak 2018 yılında başlatılan AR-GE projesi neticesinde prototipi üretilen yarı sabit x-ray tarama sisteminin, İzmir Alsancak Limanı'nda 2022 yılında kullanıldığını anımsatan Muş, "Üretilen ilk sistemin oldukça başarılı olması ve yabancı muadillerine karşı daha üstün teknik özellikler taşıması neticesinde, bu sistemlerin seri üretimine geçilmesini ve ayrıca mobil ve 'backscatter' türündeki x-ray sistemlerinin üretilmesini de kararlaştırmıştık. Bugün ilk yerli ve milli x-ray tarama sistemlerinin yarı sabit modellerinin seri üretime geçtiğini, mobil ve backscatter tarama sistemlerinin de ülkemizde üretiminin başladığını memnuniyetle paylaşmak istiyorum. Gururla söylemek isterim ki üretilen sistemler, alınan görüntü kalitesi ve performans testleri bakımından yurt dışı muadillerine nazaran oldukça ileridedir." dedi.

Muş, ilk yarı sabit sistemin faaliyete alınmasının üzerinden çok kısa bir süre geçmesine rağmen önemli yakalamalar yapıldığını, yerli ve milli üretim cihazlarının yüksek kabiliyetlerini pratikte de ispatladığını belirterek, şöyle konuştu:

"MİLTAR'ın seri üretim kararıyla yarı sabit sistemimizden 7 adet daha üretilerek ülkemizin önemli gümrük sahalarında konuşlandırılıyor olmasından da ayrıca memnuniyet duyuyoruz. Gümrük kapılarımızda kullanacağımız yerli ve milli teknolojiler sayesinde, hem kaçakçılıkla mücadele alanında ihtiyaç duyulan teknolojik sistemler daha uygun maliyetlerle üretilecek hem de ülkemiz dünyada sayılı ülkenin üretebildiği bu sistemlerin üretiminde önemli bir noktaya gelmiş olacaktır. Dahası, üretimi gerçekleştiren yerli firmamız başta olmak üzere, tedarik zincirine katılacak yerli şirket ve KOBİ'lerimiz, yüksek teknolojili üretim süreçlerine dair bilgi birikimine de sahip olacaktır."

- "Cihazlar dünya pazarına ihraç edilecek"

MİLTAR Projesi ile seri üretimine başlanan yerli ve milli tarama sistemlerini, öncelikle gümrüklü sahalarda kullanım ömrü dolan sistemlerin yerine hizmete alacakları bilgisini veren Muş, "Kademeli olarak ithal edip kullandığımız sistemler, yerlileriyle değiştirilmiş olacaktır. Sonrasında yerli sistemlerimiz, ihtiyaç duyan kurumlarımızın kullanımına sunulacaktır. Bununla birlikte, söz konusu sistemler artık ithalata konu olmaktan çıkacak, güçlü bir ihracat potansiyeli haline gelerek dünya çapında kullanımının yaygınlaşması sağlanacaktır. Özellikle mobil cihazlar, diğer kollukların da ihtiyaç duyduğu cihazlardır. Onlar da bizden bunu bekliyor. Önce bizim ihtiyacımız karşılanacak, sonra diğer kolluğun da kullanımına sunulacak. Firmamızın hedefi bunları dünya pazarında ihraç edecek aşamaya gelmek. Bakanlık olarak firmamıza gereken desteği sağlayacağız. Böylece, uluslararası piyasalara çıkılmış olacak." değerlendirmesinde bulundu.

Muş, bu sistemlerle daha da güçlenecek kaçakçılıkla mücadele kapasitesiyle yasa dışı ticarete geçit verilmeyeceğini belirterek, şunları kaydetti:

"Ülkemizin ekonomik kayba uğramasının önüne geçilmesinin yanı sıra yasa dışı eşya geçişlerinin engellenmesiyle birlikte kamu sağlığı ve ülke güvenliğini tehdit eden unsurlar bertaraf edilecektir. Bu sistemlerden şu an 3 sistem görüyorsunuz, gümrüklerde kullandığımız farklı teknolojiler de var. Bu elimizdekiler yerlileştirildikten sonra diğer ihtiyaç duyduğumuz ürünlerin de yerlileştirilmesi için proje çalışması başlatacağız."

- "Yerlilik oranı yüzde 70'ten fazla"

Sistemlerin üretimini gerçekleştiren MS Spektral Genel Müdürü Onur Haliloğlu da MİLTAR 1 sisteminin sağladığı başarı üzerine MİLTAR 2 sistemini hazırladıklarını anlattı. Bu araç ve konteyner tarama sistemlerinin, kaçak eşya, uyuşturucu, silah, patlayıcı, mühimmat ve düzensiz göçmenlerin yakalanmasında kullanılacağını bildiren Haliloğlu, geliştirdikleri sistemlerin, ithal sistemlerden daha ileri teknik özelliklere sahip olduğunu söyledi. Haliloğlu, MİLTAR 2 kapsamında 9 sistem teslim edeceklerini ve bunlardan 3'ünün gümrük kapılarında kullanıma hazır olduğunu kaydetti. Sistemlerin yüzde 70'ten fazla yerlilik oranına sahip olduğunu vurgulayan Haliloğlu, "İlk sistemimiz yarı sabit araç ve konteyner sistemi. Bu sistem 1,2 milimetre çapındaki telleri bile görebiliyor. Sistem, uyuşturucu, patlayıcı ve silah gibi malzemelerde ise uyarı veriyor. İkinci sistem olan Gezgin, treyler üzerine kurulu. Üçüncü ürünümüz olan Hayalet de geri yansıtmalı teknolojiye sahip. Panelvan tipi araca konulduğu için şehir içinde de görüntü alınmasına imkan sağlıyor." dedi.

Konuşmaların ardından, törene katılan Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ve Bakan Muş, MİLTAR sisteminin ilk x-ray görüntüsünün alınması için butona bastı. Ekrana yansıtılan görüntüde cihazın, taranan araçta uyuşturucu ve silah tespiti yaptığı görüldü.

Muş, daha sonra tören alanında bulunan MİLTAR 2 sistemlerini inceledi.