Arap ülkeleri, halkı sakinleştirmek için harcamalarını yüzde 59'lara varan oranda artırırken, bu da petrol fiyatlarına ciddi artışlar yapılmasına neden oldu...

Petrol fiyatlarındaki artışın, akaryakıt fiyatları yanında doğalgaz ve elektrik fiyatlarına da yansıması beklenirken, Merkez Bankası'ndan petrol fiyatlarındaki artışa yönelik bir analiz geldi. Bankanın raporuna göre, 2010 yılının son günlerinde yaşanan sosyal ve siyasal hareketler, Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerine hızlı bir biçimde yayılırken, birçok ülkede hükümet ve rejim değişikliklerini beraberinde getirdi. Analize göre, rejim değişikliği yaşamayan bölge ülkeleri de kamu harcamalarını artırarak söz konusu hareketlerin önüne geçmeye çalıştı. Merkez Bankası'nın raporunda, bu ülkelerdeki kamu harcama artışlarının da petrol fiyatlarındaki artışa neden olduğu aktarıldı.

HARCAMA ARTIŞLARI YÜZDE 59'U BULDU

Merkez Bankası'nın IMF'nin belirlemeleri üzerinden yaptığı analize göre, ele alınan 11 Arap ülkesinden 8'inde kamu harcamaları arttı. Bu artışlar Birleşik Arap Emirliklerinde yüzde 48, Bahreyn'de yüzde 53, Suudi Arabistan'da yüzde 54, Katar'da ise yüzde 59 seviyelerine ulaştı. IMF'nin analizlerine göre de Suudi Arabistan'da 2011 yılı Şubat ve Mart aylarında açıklanan yeni harcama paketlerinin büyüklüğü milli gelire oranla yüzde 19 düzeyine ulaştı. Aynı tarihlerde Irak, Kuveyt, Katar ve Cezayir de milli gelire oranla yüzde 3-4 aralığında ek harcama paketleri açıkladı.

FİYAT 60.4 DOLARDAN 78.4 DOLARA ÇIKTI

Merkez'in analizine göre, bu artışlar sonucunda söz konusu ülkelerde mali dengeyi sağlayan başa baş petrol fiyatları belirgin bir şekilde yükselirken, analize dahil edilen dokuz ülkeden altısında belirgin artış yaşandı. Raporda, 'Bu ülkelerde 2011 yılında mali dengenin sağlanması için gerekli olan ham petrol fiyatı, 2008 yılına kıyasla önemli ölçüde yükseldi. Suudi Arabistan'daki varil başına 20 dolar ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde gözlenen yaklaşık 60 dolar seviyesinde artması dikkat çekici. Bu ülkelerin kamu maliyesini dengeye getiren ortalama petrol fiyatı 2008 yılında 60,4 dolar seviyesindeyken, 2011 yılında 78,4 dolar seviyesine yükseldi' denildi.

Petrol fiyatı için alt sınır var

Raporda, petrol fiyatları gerileme eğilimine girdiğinde OPEC'in söz konusu fiyat hareketlerini engellemeye çalıştığı aktarılarak, 'Ekonomiye dair tahminler aşağı yönlü revize edilmesine rağmen ham petrol fiyatının 80 doların üzerine yükselmesi, önümüzdeki dönemde küresel iktisadi faaliyete dair aşağı yönlü risklerin gerçekleşmesi halinde dahi ham petrol fiyatları için pratik bir alt sınırın olduğuna işaret ediyor' denildi.

Ateşi Suudiler düşürecek

Dünyanın en büyük petrol üreticisi Suudi Arabistan, küresel enerji piyasalarını yatıştırmak için adımlar atmaya hazırlanıyor. Suudi Arabistan hükümeti, ülke olarak hem tek başına hem de diğer ülkelerle petrol fiyatlarının daha makul seviyelere çekilebilmesi için çalışma yürüteceğini açıkladı. Suudi Arabistan'ın bu çerçevede ABD'ye olan petrol ihracatını artırabileceği ve üretimi artırmaya yönelik girişmlerde bulunabileceği belirtiliyor. Petrol fiyatları küresel toparlanma umutları ve İran'la ilgili gelişmelerle yükselişe geçti. Fiyatlar bu ay 128 dolara kadar yükselmişti.