Obeziteyle ilgili veriler bunun bir salgın olduğunu gösteriyor. Uzmanlar, "Tek ebeveyni obez olan çocuğun riski yüzde 40 civarında" derken, hem annesi hem babası obez olan çocukların taşıdığı risk yüzde 80'leri buluyor. Özel okullarda yapılan bir çalışma ise obezitenin en çok 10 - 12 yaş arası özel okulda okuyan erkek çocuklar için risk olduğunu gösteriyor.

Çocuk Gastroenteroloji ve Beslenme Uzmanı Prof. Dr. Benal Büyükgebiz, 1980 yılından bu yana dünyadaki obez sayısının iki katına çıktığını, bu kapsamda 2010 yılında tüm dünyada 40 milyondan fazla çocuğun (beş yaş altı yaş grubunda) gürbüz ve/veya obez (fazla kilolu) olduğunun bildirildiğini söylüyor. Gelişmekte olan ülkelerde yaşayan fazla kilolu çocuk sayısı yaklaşık 35 milyon iken gelişmiş ülkelerde bu sayısının 8 milyon civarında olduğu belirtiliyor.

KORKUTAN SALGIN

Günümüzde obezite, adeta bulaşıcı bir hastalık gibi hızla yayıldığı ve kısa zaman içinde çok kişide görüldüğü için, etkeni mikrobik olmadığı halde bunun bir salgın olduğu belirtiliyor. Gelişmekte olan ülkelerde obezite görülme sıklığının; kentsel yerleşimde, ebeveynin eğitimli olduğu ailelerde ve sosyo-ekonomik düzeyi yüksek ailelerin çocuklarında daha fazla görülmesi dikkat çekiyor.

ÖZEL OKULDAKİLER DAHA RİSKLİ

Ülkemizde çocukluk yaş grubu şişmanlığının, özellikle kentsel yerleşimde önemli bir sağlık sorunu halini aldığı belirtiliyor. İstanbul'da yaşayan ve yüksek sosyo ekonomik düzeyi temsil eden 20 farklı özel okulda (anaokulu, ilköğretim ve orta öğretim) öğrenim görmekte olan 3 – 17 yaş grubundaki 1669 çocuk (797 kız , 882 erkek) üzerinde yapılan bir araştırmada, obezite görülme sıklığı; kız çocuklarda yüzde 14.7, erkek çocuklarda ise yüzde 18.7 bulunuyor. Çocukların 314'ünde (yüzde 17.5) ise potansiyel obezite tespit ediliyor.

Obezite sıklığının en yüksek bulunduğu yaşın 10 – 11. 9 grubu olduğu belirtiliyor. (14 yaş altında yüzde 25,4 iken 14 yaş ve üzerinde yüzde 13,8). Özellikle 10 – 11,9 yaş arasındaki erkek çocuklarında obezite sıklığının yüzde 34. 4 olması dikkat çekiyor. Bu oran, özel okulda okuyan ve 10

12 yaş grubundaki her üç erkek çocuktan birinin şişman olması anlamını taşıyor. Bu nedenle şişmanlığın önlenmesinde hedef kitlenin bu grup olması gerekiyor. Kırsal alanda ise, ülkemizde yapılan iki saha çalışmasında obezite görülme sıklığının yüzde 9.1 ve yüzde 12.8 olarak bulunduğu belirtiliyor.

Hem annesi hem babası obez olan çocuk yandı!

* Anne obez ise çocuğun obezite riski nedir?
Tek ebeveynin obez olması çocukta obezite gelişme riskini arttıran bir durumdur. Risk yüzde 30 - 40 arasındadır.
* Baba obez ise çocuğun obezite riski ne kadardır?
Yapılan bazı çalışmalar, babanın obez olması durumunda çocukta obezite görülme riskinin annenin obez olmasına göre daha yüksek olduğu göstermektedir.
* Hem anne hem de babanın obez olması çocukta obezite riskini ne kadar artırır?
Hem anne hem de babanın obez olduğu durumda çocukta obezite gelişme riski, tek ebeveynin obez olmasına göre daha yüksektir. Bu durumda çocuğun riski yüzde 70 - 80 oranındadır.
* Aile çevresinden çok sayıda kişinin obez olması halinde çocuğun obezite riski ne olur?
Aile çevresinde çok sayıda obez olan bir çocuk, aile bireylerinin obez olmalarından sorumlu olan yeme alışkanlıklarını paylaşır. Bu nedenle bu çocukların yüksek çevresel obezite riski altında oldukları düşünülür.
* Anne karnında normalden daha kilolu olan bir bebeğin çocukluk ve erişkinlikte obez olma riski diğer bebeklerden fazla mıdır?
Doğum ağırlığının fazla olması obezite gelişimi için bir risk faktörü olarak belirlenmemiştir. Anne sütü ile beslenen bebeklerde obezite gelişme riski daha düşüktür.
* Yeni doğmuş bir bebeğin olması gerekenden çok daha kilolu olması gelecekte obez olma riskini artırır mı?
Dünyaya düşük doğum ağırlıklı olarak gelen bebeklerde obezite gelişme riski daha yüksektir. Özellikle bu bebek doğumdan sonra hızlı kilo almış ve alıyorsa obezite gelişme riskinin daha yüksek olduğu bildirilmektedir.
* Erken çocukluk dönemine kilolu giren bir çocuğun gelecekte obez olma riski ne kadardır?
Bebeklikte obez olan bebeğin gelecekte obez olma riski bulunsa da bu risk düşüktür. Fakat ileri yaşlarda ve ergenlikte obez olan çocuğun obez olma riski yaş arttıkça daima daha yüksektir. Bilinen bir diğer bilimsel gerçek ise obezitenin ileri yaşlara intikal eden bir hastalık oluşudur. Yaş ilerledikçe bu oran yükselir.
* Ergenliğe obez olarak giren ve ergenlik boyunca obez kalan çocukların erişkinlikte obez olma riski ne kadardır?
Ergenlikte obez olanların yüzde 80'i erişkin yaş gruplarında da obez olacaklardır.

Ailelerin en büyük hatası çocuğunu obez olduğunu kabul etmemeleri

* Gürbüz ve obez çocuğun sağlıklı olduğunu düşünmek,

* Çocuk gürbüz veya obez olduğu halde beslenmesinde değişiklik yapmamak,

* Çocukta gürbüzlük ya da obezite varlığında aile beslenmesinde değişime gitmemek,

* Çocuk obez olduğu halde bunu kabul etmemek,

* Çocuk obez olduğu halde, "Büyüdükçe normalleşir" diyerek, çözümü zamana bırakmak,

* Çocuk obez olduğu halde profesyonel destek almamak,

* Çocukların her tür nedenle ödüllendirilmesinde yemek ekseninde hareket etmek,

* Ödül ve ceza uygulamalarını yemek ekseninde yaşatmak,

* Erken çocukluk yaş grubunda, "Yeter ki yesin!" düşüncesiyle sağlıklı masa adabı ve disiplin geliştirmemek

* Masada ve öğün dışında yemek yemesine izin vermek

* Çocuk aç olmadığı ve yemek talep etmediği halde beslemek

* Çocuk doyduğu halde tabağındakini bitirtmek

* Çocuğa kendisi için uygun olan miktarda değil, büyük porsiyonlarda yemek vermek

* Sofra ve öğün düzenini sağlamamak

* Ara öğünlerde karbohidrat ağırlıklı besin sunmak

* Meyve ve sebze tüketimini desteklememek.