Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu'nun (TUSKON) düzenlediği 3. Afrika Zirvesi İstanbul WOW Convention Center'de başladı. İki gün sürecek zirveye 45 ülkeden bine yakın işadamı, 20 Afrikalı bakan, 70 bürokrat katılırken ilk gün 30 Afrika ülkesi ile 'ticari işbirliği' anlaşması imzalandı.

Bugün 40 bin iş görüşmesi yapılması bekleniyor. Ticaretin geliştirilmesi, yatırım ortamının artması, karşılıklı servis sağlama anlaşmalarıyla Afrika ülkeleri ile iş hacminin 3 milyar dolara çıkarılması öngörülüyor. Dış Ticaret'ten sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen açılışta yaptığı konuşmada 2003'te 5,4 milyar dolar olan Türkiye-Afrika ülkeleri ticaret hacminin 2007 sonunda yaklaşık 13 milyar dolara yükseldiğine dikkat çekti. TUSKON Başkanı Rızanur Meral de, Türkiye ile Afrika arasındaki ticaretin kartopu gibi büyüdüğünü söyledi.

Zirvenin ilk gününde aralarında Angola, Çad, Demokratik Kongo, Etiyopya, Gana, Gine, Kamerun, Kenya, Mozambik, Orta Afrika, Togo, Uganda, Senegal ve Nijerya'nın da bulunduğu 30 Afrika ülkesi ile anlaşma imzalandı. İlk kez yapılan toplu anlaşmalar söz konusu ülkeler ile Türkiye'nin ticaret hacminin geliştirilmesinde önemli katkı sağlayacak. Toplantının açılışında konuşan TUSKON Başkanı Rızanur Meral, Türkiye ile Afrika arasında artık bir kar topu etkisi oluşturulduğunu belirtti. Geçen yıl bu dönem ile karşılaştırıldığında Türkiye'nin Afrika'nın kuzey ülkeleri ile ihracatını yüzde 78,4, ithalatını ise yüzde 78,7 artırdığını, Sahraaltı ülkelere yönelik ihracatında ise yüzde 206,3 artış kaydedildiğini vurguladı. Meral, "Türkiye-Afrika Dış Ticaret Köprüsü'nü genişlettik. Katılımcı Afrikalı ve Türk işadamı sayısını 2 bin 300'den 3 bin 500'e yükselttik. Bu yıl 3 milyar dolarlık bir ticaret hacminin oluşturulmasına katkıda bulunmayı hedefliyoruz." diye konuştu. Rızanur Meral, insanların ev sevinçli günlerinin düğünler olduğunu söyleyerek, akrabaların, dostların bir araya geldiği düğünleri hatırlattı ve, "Bugün TUSKON'un düğünü, dünyanın dört bir tarafından gelerek bizi mutlu ettiniz." dedi.

Afrika'daki 52 ülkede 1 milyara yakın insan yaşıyor. Türkiye, 52 Afrika ülkesinin yarısı kadar dış ticaret hacmine sahip. Meral, "Türkiye'yi Afrikalı işadamlarına yeni bir alternatif olarak sunuyoruz. Türkiye'yi araştırmadan mal almayın." diye konuştu. Türk işadamlarının da yatırım yapmadan önce Afrika'ya göz atmalarını tavsiye etti. TUSKON'un Afrika zirvelerinin ilkinde 2 bin 500 metrekare olan alan toplamı son zirvede 10 bin metrekareye ulaştı. Katılımcı ülke sayısı 35'ten 45'e, konuk işadamı sayısı 450'den 950'ye, Türk işadamı sayısı bin 100'den 2 bin 500'e, bakan ve üst düzey bürokrat sayısı da 43'ten 100'e çıktı. 2003'te 5,5 milyar dolar olan Türkiye'nin Afrika ile ticareti de 13 milyar dolara yükseldi. Türk işadamlarının Afrika'nın birçok ülkesine artık İstanbul'daki bir semte gider gibi gittiğini aktaran TUSKON Başkanı Meral, bundan gurur duyduklarını söyledi. Dışişleri Bakanlığı'nın Afrika'ya bu sene 10, önümüzdeki yıl da 20 fahri konsolosluk açacağını, Türk Hava Yolları'nın da seferlerini artırdığını duyurdu.

Türkiye'nin Afrika'ya yaklaşımının her zaman 'yararlanmak' değil 'yardımlaşmak' olduğunu anlatan Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen ise, "Gelin hep birlikte uzakları yakın edelim. Biz hepimiz dostlardan da öte kardeşiz ve sürdürülebilir ekonomik kalkınmanın ve bunun sonucunda toplu refahın sağlanması yolunda tek ihtiyacımız olan şeye, birlik ve beraberliğe sahibiz." çağrısında bulundu. Tüzmen, 2003 yılında 5,4 milyar dolar olan Türkiye-Afrika ülkeleri ticaret hacminin, gerçekleştirdikleri strateji çerçevesinde, 2007 sonunda yaklaşık 13 milyar dolara yükseldiğine dikkat çekti.

'Ara malı sizden alalım' sözü

Bu yılın ilk çeyreğindeki dış ticaret hacminin bir önceki yıla göre yüzde 71 artarak 4,6 milyar dolara ulaştığını kaydeden Tüzmen, bu verilerin yıl sonu itibarıyla ticaret hacminin 20 milyar doları aşacağına işaret ettiğini belirtti. 2012 sonunda Afrika ile ticaret hacmini, kıta ülkelerinden ithalatı artırarak, 50 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini açıkladı. Müteahhitlik projeleri ve kıtadaki doğrudan Türk yatırımlarının hızla artmasını beklediklerini söyledi. İkili ilişkilerde en önemli sorunun finansman olduğunu, bu çerçevede Afrika Kalkınma Bankası'na üye olmak için gerekli başvuruyu yaptıklarını bildirdi. Afrika'nın kalkınmasına katkıda bulunacak, teknik yardım ve eğitim programları oluşturmak istediklerini aktarırken, Afrika'da üç olan TİKA ofis sayısını artıracaklarını belirtti. Tüzmen, "Afrika bizi anladı. Onlarla beraber büyümek, dünya ticaret pastasından pay almak istiyoruz." ifadesini kullandı. Bu yıl 125 milyar dolar ihracat, 200 milyar dolar civarında ithalat yapılacağını tahmin eden Tüzmen, ithalatta ara malının büyük bir kısmını Afrika ülkelerinden alınabileceğini kaydetti.

Türk ve Afrikalı işadamları 851 masada buluşacak

Türkiye Afrika Dış Ticaret Köprüsü'nün açılış programı dün İstanbul'daki WOW Convention Center'da yapıldı. İkili görüşmeler için İstanbul Fuar Merkezi'nde 851 masa kuruldu. Açılışa Dış Ticaret'ten sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen'in yanı sıra BBP lideri Muhsin Yazıcıoğlu, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, İstanbul Ticaret Odası Başkanı Murat Yalçıntaş, Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Oğuz Satıcı, Ankara Ticaret Odası Başkanı Sinan Aygün ve çok sayıda idari ve mülki amir katıldı. İstanbul Ticaret Odası Başkanı, İngilizce, Türkçe, Fransızca ve Arapça selamlama yaptı. İşadamları bugün başlayacak ikili görüşmeleri beklemeden kartvizit alışverişine başladı. Türk ve Afrikalı işadamları ikili görüşmelerini bugün Atatürk Havalimanı karşısındaki İstanbul Fuar Merkezi'nin 9 ve 10 No'lu salonlarında gerçekleştirecek.

Zirveden notlar:

Türkiye Afrika Dış Ticaret Köprüsü'nün açılış programı dün İstanbul'daki WOW Convention Center'da yapıldı.

Açılışa Dış Ticaret'ten sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen'in yanı sıra BBP lideri Muhsin Yazıcıoğlu, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, İstanbul Ticaret Odası Başkanı Murat Yalçıntaş, Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Oğuz Satıcı, Ankara Ticaret Odası Başkanı Sinan Aygün ve çok sayıda idari ve mülki amir katıldı.

İstanbul Ticaret Odası Başkanı, İngilizce, Türkçe, Fransızca ve Arapça selamlama yaptı.

İşadamları bugün başlayacak ikili görüşmeleri beklemeden kartvizit alış-verişine başladı.

Türk ve Afrikalı işadamları ikili görüşmelerini bugün Atatürk Havalimanı karşısındaki İstanbul Fuar Merkezi'nin 9 ve 10 No'lu salonlarında gerçekleştirecek. 

KONUK BAKANLAR NE DEDİ?

Uganda Cumhurbaşkanı Yardımcısı Gilbert Bukanya Balibeseka: "Tekstil sanayiiniz karşısında çok heyecanlandım. Teşvik olarak 10 yıllık vergi muafiyeti tanımayı düşünüyoruz. Fabrikalarda kullanılacak bütün malzemeler için vergi muafiyeti düşünüyoruz. Kuzey Amerika'ya kotasız satabiliyorsunuz. Uganda bir tarım ülkesi. Altın yatırımı için de cazip."

Burkino Faso Ticari Gelişim ve Özel Girişim Bakanı Jean Claude Bikaba: "Tarım ağırlıklı bir ülkeyiz. Pamuğumuz çok. Ama pamuğun yüzde 2'sinin altındaki bir oran başka ürünlere dönüşüyor. Türkiye'yi tanımak için geldik. Ortaklığımız 2005'de resmileşti."

Demokratik Kongo Ekonomi Bakanı Philippe Futa: "Mali sistemi reforma tabi tuttuk, basitleştirdik. Yatırımlara bazı vergilerde kolaylık sağlıyoruz. Madencilik yatırımlarına açığız. Alt yapı gelişimimizi hızlandırmak istiyoruz. Beş şantiye alanında Türk dostları bekliyoruz."

Güney Afrika Sanayi ve Ticaret Bakanı Mantisi Enpahulva: "Farklı ortaklıklara ihtiyacımız var. Türkiye Afrika ile ekonomik işbirliği anlamında çok önemli rol oynayabilir. Afrika'nın yeniden canlanmasına Türkiye büyük katkı sağlayacaktır."

Gine Ticaret Turizm Bakanı Mamady Traore: "Ömer Halaç'ın vefatından dolayı çok üzüldüm. Orta Afrika'ya inanan bir insandı. Boksit, demir, altın gibi önemli madenlere sahibiz. Türk iş adamları gelip bunlardan istifade etsinler."

Her taraf eşit kalkınmalı

İstanbul Ticaret Odası Başkanı Murat Yalçıntaş, bu zirvelerin ekonomik işbirliğinin gelişmesine katkıda bulunduğu kadar, çok büyük hedeflere de ilerlediğini kaydetti. Yalçıntaş, "Türklerin kalbinde Afrika'nın ayrı bir yeri var. İnsanlık tarihinin başladığı nokta. Afrika tıpkı bir anne gibi. Tüm dünyayı dünyanın zenginliğini beslemiş bir kıta." ifadelerini kullandı. Afrika kıtasının yabancı yatırımlar ve dünya ticaretinden hak ettiği payı alamadığını söyleyen Yalçıntaş, karşılıklı işbirliği ile her tarafın eşit kalkınmasının üzerinde durdu.

'Sizinle kan kardeşiyiz'

Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Oğuz Satıcı, bu buluşmalar sayesinde gelecek bin yılın şekillendiğini söyledi. Her iki toplumunda birbirlerine tarih boyunca destek verdiğini anlatan Satıcı, "Türkiye ile Afrika arasındaki ilişki ekonomi ve çıkar ilişkisi değil, dostluk ve kan kardeşliği ilişkisidir." ifadesini kullandı. Her iki bölgenin güç birliği yapması gerektiğini ifade eden Satıcı, "Bunu da ancak kardeşler yapabilir. Bu yıl üçüncüsünü gerçekleştirdiğimiz toplantının 30'uncusunu da yaparız. Ticaret hacmimiz de 15 milyar dolara ulaşır." temennisinde bulundu.

'Gıda krizini birlikte aşabiliriz'

Zirvedeki konuşmaların önemli bir bölümü dünyada yaşanan gıda krizine ayrıldı. Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, Afrika'nın gıda maddeleri üretiminde sahip olduğu büyük potansiyelin artık daha iyi değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Tüzmen, "Afrika gerçek anlamda bir tarımsal üretim devrimine ihtiyaç duyuyor. Bu sürecin gelişmiş ülkeler tarafından uzun vadeli bir perspektif çerçevesinde adaletli ve paylaşımcı yaklaşımla desteklenmesi, Afrika'nın tarımsal üretim devrimi için ihtiyaç duyduğu teknoloji transferi ile uzun vadeli ve imtiyazlı finansman imkanlarının hiç vakit kaybetmeden sağlanması gerek." dedi. Bu ülkelerde üretilen ürünler için pazara giriş imkanlarının genişletilmesi amacıyla uluslararası ticaret sisteminde adil ticaret esasına dayalı yeni düzenlemelerin acilen yapılması gerektiğini vurgulayan Tüzmen, bu yönde Türkiye'nin 'adil ticaret vasıtasıyla serbest ticaret' vizyonu ile Afrika ülkelerinin fakirlik kısır döngüsünü kırmasına yardım edeceğini söyledi. Özellikle hububat ve pirinç konusunda önemli potansiyele sahip olduklarını aktaran Uganda Devlet Başkan Yardımcısı Gilbert Bukenya Balıbeseka da, gıda krizini aşabilmek için işbirliğinin önemli olduğunu belirtti. Balıbeseka, mallarına katma değer sağlayacak teknoloji transferine ihtiyaçları bulunduğunu, bu alanda Türk işadamları ile birlikte çalışmaları gerektiğini söyledi. Kenya Ticaret Bakanı Yardımcısı James Omingo Magara, Afrika'nın uzun yıllar boyunca hammadde ihracatçısı olarak yaşadığını, bunun halkları için çok kötü sonuçlar verdiğini ifade ederek, "Elimizde hammadde ve ucuz iş gücü var. İhtiyacımız olan finansman imkanlarıdır. Komşunuz aç ise sizin de başınız dertte demektir. Destek gerekir. Afrika'nın açlık açısından desteklenmesi çok önemlidir." diye konuştu.

Güney Afrika Ticaret ve Sanayi Bakanı Mandisi Mpahlwa ise Afrika'nın en önemli ihtiyacının üretim ve üretim kapasitesinin artırılması olduğunu vurgulayarak, Türk işadamlarının Afrika'da yatırım gerçekleştirebileceğine inandığını söyledi. Gine-Bissau Sanayi ve Ticaret Bakanı Henry Mane de dünyadaki gıda krizinin Afrika'yı da vurduğunu belirtti ve "Üretimi artırmamız lazım. Mesele buraya yatırımı taşımaktır. Burada Türkiye'ye de çok iş düşüyor." diye konuştu.

Zaman - Abdulhamit Yıldız, Bayram Kaya