Anayasa hukukçuları, Hatip Dicle’nin milletvekilliğinin düşürülmesini protesto amacıyla Meclis’te yemin etmeyeceklerini açıklayan 35 bağımsız milletvekilinin durumunu değerlendirdi.

Buna göre TBMM’de yemin etmemek, milletvekilliğini düşürmüyor sadece milletvekilinin Meclis’teki görevlerini yerine getirmesine engel oluyor. Milletvekilliğinin düşürülmesinin ise iki yolu var. Ya istifa edip Meclis’in salt çoğunluğunun istifayı kabul etmesi ya da milletvekilinin mazeretsiz olarak bir ay boyunca 5 oturuma katılmaması halinde yine Meclis kararı ile vekilliğin düşürülmesi.

Ara seçim durumunu değerlendiren hukukçular, şu yorumlarda bulundu: Ara seçim için ise Meclis’in 35 vekilin istifasını kabul ederek bu yönde karar alması gerekiyor.

Ara seçim kararını sadece TBMM alabilir

Prof. Dr. Serap Yazıcı: “BDP’lilerin milletvekillikleri, yemin etmedikleri için düşmez. Yemin etmezlerse, Meclis’teki görevlerini yapamazlar; yani milletvekili sıfatının gereği olan genel kurula katılmaz, komisyonlarda yer almak gibi faaliyetlere katılamazlar. Milletvekilliği de iki halde sonlandırılır. Birincisi istifa etmek. Bu durumda yine istifa eden milletvekili için Meclis’te oylama yapılır ve salt çoğunluk aranır. İkinci durumda ise Anayasa’nın 84’üncü Maddesi uygulanır. Orada ‘Meclis çalışmalarına özürsüz veya izinsiz olarak bir ay içerisinde toplam beş birleşim günü katılmayan milletvekilinin milletvekilliğinin düşmesine, durumun Meclis Başkanlık Divanınca tespit edilmesi üzerine, Genel Kurulca üye tamsayısının salt çoğunluğunun oyuyla karar verilebilir’ ifadesi yer alır. Diyelim ki, BDP’li bağımsız vekiller istifa etti ya da 84’üncü madde uygulandı ve milletvekillikleri düştü. O zaman ise Anaysa’nın 78’inci maddesi uygulanır. BDP destekli bağımsız adayların hangi seçim bölgesinde tüm vekillikleri elde ettiyse, o bölgenin temsilcisi kalmadığı için orada seçim yapılır. Diğer yerlerde yapılmaz.

Prof. Dr. Yusuf Şevki Hakyemez: “Devamsızlıktan vekil düşürülmesi uygulanan bir yöntem değil. İstifa etmeleri durumunda da yine devreye Meclis ve siyasi partiler girer. Bu ihtimalin de geçerliliği olacağını sanmıyorum. BDP’li vekiller bu süreçte Meclis’te tepkilerini dile getirirler, yemin etmeyebilirler ama daha sonra çalışmalara katılmak için yemin etmek isterlerse, onlar için bir yemin töreni düzenlenebilir.”

TBMM’nin yüzde 25’i istifa ederse olabilir

Prof. Dr. Servet Armağan: BDP’li milletvekillerinin milletvekilliğinin istifa ya da TBMM tarafından düşürülmesi durumunda iki ihtimal var. Anayasa 78’inci maddeye göre bir ilin veya seçim çevresinin, Meclis’te üyesinin kalmaması halinde, boşalmayı takip eden 90 günden sonraki ilk Pazar günü ara seçim yapılır. Ama Meclis üye tam sayısının yüzde 5’inden fazla milletvekilinin milletvekilliği düşerse, yani 25’ten fazla milletvekilinin vekilliği düşerse istifa eden vekillerin seçim bölgesinde üç ay içinde ara seçim yapılır. Bağımsız milletvekillerinin sayısı 35 yani yasada öngörülen yüzde 5’lik orandan fazla.

STAR GAZETESİ