SGK ‘evdeki sigortasız çalışan’ denetimlerinde üç büyük kente yoğunlaştı. 3 bine yakın eve 15 milyon TL ceza kesti. En çok ceza çıkan semtler İstanbul’da Kadıköy, Sarıyer, Beşiktaş, Ankara’da ise Çankaya ile Keçiören oldu.

Milliyet gazetesinin Çalışma Yaşamı yazarı Cem Kılıç köşesinde SGK'nın yeni uygulamasını ayrıntıları ile anlattı. İşte o yazıdan çarpıcı bölümler:

"Evlere temizlik veya çocuk ile yaşlı bakımı için gelenlerin sigortalanması gerektiğini daha önce pek çok kez gündeme getirdik. Geçen yılın sonunda SGK bu konudaki denetimlere tam gaz başlamıştı.

Temizlik, çocuk bakımı, yaşlı bakımı gibi işler için düzenli olarak bir kişi ile anlaşılması, tam anlamıyla bir iş ilişkisi demek. Bu da “sigortalılık ilişkisi” doğurmuş oluyor. Dolayısıyla bu sigortalılık ilişkisinin bir gereği olarak, ev hizmetlerinde çalışanların sigortalanması ve sosyal güvenlik haklarının teminat altına alınması şart.

15 MİLYON TL CEZA

Denetimler üç büyük şehirde yapıldı. İstanbul, Ankara ve İzmir’de toplam 15 milyon TL’ye yakın idari para cezası kesildi.

İstanbul’da sigorta denetmenleri 1.630 idari para cezası tutanağı tuttular. İstanbul’daki cezaların yoğunlaştığı semtler Kadıköy, Sarıyer ve Beşiktaş bölgesi olarak sıralandı. Kadıköy’de 1.000 civarında meskene bu ceza yazılırken, 630 ceza tutanağı da Sarıyer ve Beşiktaş’taki evlere yazıldı. Ankara’da ise 600’e yakın eve ceza kesilmiş. Cezaların yoğunlaştığı semtler Çankaya ve Keçiören. İzmir’de de Ankara’ya yakın sayıda ceza kesilmiş durumda.

KOMŞULARI İHBAR ETTİ

Denetimlerin yaklaşık yüzde 20’lik bölümü komşu ya da akraba şikâyetleri sonucunda gerçekleşmiş. Aynı apartmanda oturup da birbirine husumeti olan komşular birbirlerini ele vermeye başlamışlar.

Bir apartmandaki park kavgası yüzünden, yine o apartmanda üç evde kaçak sigortalı tespiti yapılmış, birbirlerine kızan komşular SGK’ya ihbarda bulunmuş. Sigorta denetmenleri gittikleri evlerde ev sahiplerinin “bizi kim ihbar etti” sorusuyla sıkça karşılaştıklarını ifade ediyor.

Diğer yandan, cezaların yaklaşık yüzde 30’u, evdeki kadını sigortalı yapması gerektiğini bizim gibi konunun uzmanı yazarların yazılarını okuduktan sonra öğrenip kendi kendilerini ihbar edenlere yazılmış. Yani yüklü cezalardan korkan kişiler kendi kendilerini ihbar etmişler ve hem geçmişe dönük sorumluluklarını yerine getirerek bu yükten kurtulmuş, hem de bundan sonrası için gerekli işlemleri yaptırarak başlarının belaya girmemesine mani olmuşlar. Ev sahiplerini bu noktaya getiren en büyük etken ise cezaların yüksekliği.

HANE BAŞINA CEZA 29 BİN TL'Yİ BULDU

Evdeki temizlikçinin veya bakıcının SGK’ya bildirilmediği tespit edildiği gün kesinleşen ceza tutarları şunlar...

* İki asgari ücret tutarında idari para cezası temizlikçinin sigorta girişi yapılmadığı için.
* Bir asgari ücret tutarında idari para cezası işyeri SGK’ ya bildirilmediği için.
* İki asgari ücret tutarında idari para cezası sigortalının aylık prim ve hizmet belgesi verilmediği için.

Böylece toplamda 5 asgari ücret idari para cezası kesilmiş oluyor. Bu da 5.355 TL idari para cezasının ödenmesi gerektiği anlamına geliyor. Ayrıca aykırılığın devam ettiği her ay için, 2 asgari ücret tutarındaki idari para cezası uygulanıyor.

Örneğin bir yıldır evindeki temizlikçiyi sigortasız olarak çalıştıran kişiye, ilk ay 5 asgari ücret takip eden 11 ay için 2 asgari ücret idari para cezası uygulanıyor. Dolayısıyla yıl bazında toplam 28.917 TL idari para cezası uygulanması söz konusu. Bu tutara sigorta primleri ve gecikme zamları da eklendiğinde ceza miktarı daha da yükseliyor.

Bir yıl boyunca haftada bir gün eve temizliğe gelen kadının sigortasız çalıştırılmış olması halinde yaklaşık 29 bin TL idari para cezası ve 5 bin TL sigorta primi ödenmesi gerekiyor. Dolayısıyla, sürekli tedirgin olarak “acaba bir gün benim de kapım çalınır mı?” endişesiyle yaşamak yerine, SGK’ya gerekli bildirimleri ve ödemeleri yapmakta fayda var.