150 yıllık sır bu çuvallarda
Kayseri tarihinin 100-150 yılına ışık tutacak belgelerin bulunduğu 350-400 çuval belge, Erciyes Üniversitesi Kayseri ve Yöresi Tarih Araştırmaları Merkezi tarafından incelenmeye başlandı.
Erciyes Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi ve KAYTAM Başkanı Doç. Dr. Gülbadi Alan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 3-4 yıl önce 2 ayrı tarihi yapının odalarından çıkan çuvallar dolusu Osmanlıca belgeyi KAYTAM olarak tasnif etmeye ve belgeleri mikrofilme almaya başladıklarını söyledi.
Kayseri tarihi bakımından oldukça önemli ve özel bir arşivi incelediklerini söyleyen Alan, belgelerin en eskisinin 1841, en yenisinin ise 1921 yılına ait olduğunu bildirdi.
Bu çalışma tamamlandığında bulunduğu şehrin arşivine sahip ilk üniversitenin Erciyes Üniversitesi olacağını kaydeden Alan, şunları söyledi:
''Bu belgeler 3-4 yıl önce Vezirhanı ve Köşk Medreseleri'nde bulunmuş. Erciyes Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Metin Hülagü ve Doç. Dr. Şakir Batmaz hocalarımızın girişimleri ile üniversitemize getirildi. Bu zamana kadar depoda tutulan çuvallar boşaltılarak temizlendi. Çuvalları yaklaşık 50 kişilik bir ekip tarafından açtık. İçinde padişah fermanları ve defterlerin bulunduğu Osmanlı belgeleri tek tek fırçalandı ve tasniflendi. Temizlenen belgeler düzeltilerek paketlendi. Düzeltme işleminde asla ütü kullanmadık. Çünkü belgeler hem çok eski hem de çok değerli. Ütü kullanırsak belgeleri yakma ihtimalimiz vardı. Bu konuda Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde bir görevliye danıştık. O da bizimle aynı fikirdeydi, belgeleri ütülemeden düzeltmemizi söyledi ve biz de öyle yaptık.''
50 BİN BELGE OKUNACAK
Açılan çuvallardan çıkarılan belgelerin tek tek mikro filmlerinin çekildiğini belirten Alan, şöyle devam etti:
''Çalışmalarımızda tüm evraklar, defterler ve yırtık evrakları birbirinden ayırarak ve her birinin fotokopisini ve mikrofilmini çekerek bilgisayar ortamına aktarıyoruz. Belgeler, Rektörlükce hazırlanan özel bir programla bilgisayar ortamında saklanıyor. Belgelerin orjinalleri de ayrıca KAYTAM adına yapılacak olan özel bir binada sergilenecek. Bu binanın yapımını Kayserili hayırsever bir iş adamımız üstlenecek.''
Yaklaşık 50 bin civarındaki arşiv belgesini 3 Temmuzdan itibaren mikrofilme alarak tasnifini yapmaya başladıklarını kaydeden Doç. Dr. Gülbadi Alan, sözlerini şöyle tamamladı:
''Çalışmalarımızı Tarih Bölümü ile ortaklaşa yapıyoruz. Çalışmamızın ilk aşamasının yüzde 80'i tamamlandı ama daha yapılacak çok iş var. Özetler bilgisayara girilecek, düzenlenecek. Ermenice belgeler de var onlar Türkçe'ye çevrilecek. Bütün hepsi bittikten sonra belki çok düşük bir ücret karşılığında isteyen herkes tüm bu bilgileri kullanılabilecek.
Yaklaşık 50 bin belgenin içinde vakıflarla ilgili belgeler çoğunlukta. Şunu açık yüreklilikle söyleyebilirim ki bu belgeler hizmete açıldıktan sonra Kayseri'de çok şey değişecek. Çalışmalarımıza baktığımızda Kayseri'nin 100-150 yılına ışık tutacak çok önemli belgeler var.''
Arşivi incelediklerinde Osmanlı Devleti'nin arşiv tutmada çok ileri seviyelerde olduğunu gördüklerini vurgulayan Alan, sözlerini şöyle tamamladı:
''Osmanlı Devleti arşiv tutmada çok ileriymiş. Bunun en iyi kanıtı elimizde. Bazı belgeler ıslanmış ama yırtılmamış. O dönemde kullanılan kağıtlar çok kaliteli. Osmanlı'nın kullandığı kağıt kalitesi günümüzde bile yok. Çalışmaya bu tempoyla devam edersek 2010 yılı haziran ayına bu belgelerin mikrofilme alınması işlemlerini tamamlayacağız. Bu belgelerin çevirileri de 5-6 yıl içinde ancak tamamlanacaktır.''