10 Soruda Müslüman Kardeşler
Mübarek karşıtı eylemler gözleri Mısır'ın en bü-yük muhalif hareketi Müslüman Kardeşler'e çevirdi. En önemli soru iktidar olup olmayacakları.
1- Müslüman Kardeşler (İhvan) ne zaman, kim tarafından kuruldu?
Hareket 1928 yılında Süveyş Kanalı üzerindeki İsmailiye kentinde öğretmen Hasan el Benna tarafından kuruldu. Hayır işleri ve sosyal projelerle halk arasında güven kazanarak yerini sağlamlaştırdı. 1936 yılında 800 olan üye sayısı 1948'de 500 bini aştı. Bugün için ise tam bir rakam verilemiyor. Hareketten Gazze'yi yöneten Hamas doğdu.
2- Nasıl bir gelişim izledi? Mısır'da nasıl yapılandı?
Dini değerlerle yola çıkan örgüt zamanla daha siyasi bir kimliğe büründü. 1940'larda İsrail devletinin kurulması için Mısır'da bulunan Britanya askerlerine karşı mücadele etmek için gizli bir paramiliter kanat oluşturulduğu öne sürüldü, ancak şiddet kullanmadan, demokratik kurallara saygılı bir kurum olduklarını her fırsatta dile getirdiler.
3- Örgüt ne zaman, neden yasaklandı?
1948'de örgütün kapatılmasını emreden Başbakan Mahmud Fehmi Nuk- raşi öldürülünce oklar örgüte yöneldi ve kurucusu Benna 1949'da idam edildi. Faaliyetlerine 'hareket' olarak devam etti. Ancak 1954'te Devlet Başkanı Cemal Abdülnasır'a yönelik suikast girişimi ile itham edilince aynı yıl hükümet tarafından yasaklandı. 1970'lere kadar devam eden yoğun baskı Enver Sedat döneminde
azaldı. Sedat, 1971'de hapisteki örgüt üyelerini serbest bırakarak genel af ilan etti.
4- Seçimlere ne zaman girdi, ne kadar oy aldı?
Örgütlenmenin üyeleri ilk kez 1980'lerde bağımsız olarak seçimlere girdi. 1990'daki seçimleri sistemi eleştirdikleri için boykot ettiler. 2000 yılındaki seçimlerin ardından 17 bağımsız adayı meclise sokarak en büyük muhalefeti oluşturdular.
5- 2005 seçimlerinde ne kadar oy aldılar, kaç sandalye kazandılar?
2005 yılında siyasi parti kurma yasağı bulunduğu için Müslüman Kardeşler seçimlere bağımsız adaylarıyla girerek mecliste 88 sandalye kazandı. Bu, yüzde 20 oy oranı anlamına geliyordu ve en büyük muhalefet grubunu oluşturdular. Bu başarının ardından Mısır hükümeti örgüte yönelik baskıları arttırdı. Liderlerini tutuklattı, örgüte ekonomik darbe vurmak istedi.
6- Grup 2010'da yapılan seçimlere neden girmedi?
İlk turu 28 Kasım'da yapılan 2010 seçimlerinde Hüsnü Mübarek'in UDP partisi neredeyse bütün sandalyeleri kazanmış, Müslüman Kardeşlerin bağımsız adayları tek bir sandalyeye bile sahip olamamıştı. Örgüt, seçimlerin ilk turunda NDP lehine geniş çaplı yolsuzluk yapıldığı ve hile ka¬rıştırıldığı gerekçesiyle 5 Aralıktaki ikinci tura katılmama kararı alıp bağımsız adaylarını geri çekti.
7- Müslüman Kardeşler bugün de eskisi gibi radikal mi?
Örgütün genç kanadı daha ılımlı. Genelde de şiddet yerine sosyal yardımlarla halka ulaşıyorlar. Mısır'da siyasi İslam'ı temsil etmeleri nedeniyle halk arasında silahlı bir örgüt yerine daha çok siyasi bir aktör olarak anılıyorlar. Örgüt, radikallikten daha uzak ama muhafazakâr tutumunu koruyan yine de halkın modern ihtiyaçlarına karşılık verme gayesinde olan bir tutum sergiliyor.
8- Müslüman Kardeşler Mısır
dışında hangi ülkelerde var? İslam birliği düşüncesini benimseyen diğer Arap ülkelerindeki destekçilerinin aynı isimle kendi aralarında örgütlenmesiyle, bakış açıları geniş bir coğrafyaya yayıldı. Müslüman Kardeşler'in Mısır dışındaki siyasi uzantıları Bahreyn, Suriye, Ürdün, Filistin, Irak, Suudi Arabistan, Kuveyt, Cezayir, Sudan, Somali, Tunus ve Libya'da bulunuyor.
9- ABD ve İsrail Müslüman
Kardeşler'i neden istemiyor? Mübarek'in yönetimi bırakmasıyla Müslüman Kardeşler'in meclise girebileceğini düşünen İsrail, Mısır'la aralarında 1979'da imzalanan barış anlaşmasının tanınmamasından endişeleniyor. ABD'de ise örgütle ilişkilerini tekrar gözden geçiriyor. Mısır'da İslam tabanlı bir yönetim tercih etmiyor.
10- Mübarek'in ardından iktidara gelmeleri beklenir mi? Bu süreçte yer alacaklar mı?
Cuma günü yaptıkları açıklamada geçiş hükümetinin parçası olmayacaklarını, iktidarı da düşünmediklerini belirttiler. Örgüt organize ağları ve sadık üyelerinin desteğiyle yürütülen hayır işleriyle halktan büyük takdir topluyor. Aynı zamanda doktor ve avukat sendikları arasında da çok etkili.
Kaynak: